CHP'nin YSK'ya Hatay ile ilgili başvurusundaki 'tam kanunsuzluk' gerekçesi nedir?

CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in, dün YSK'ya Hatay ve İskenderun yerel seçimlerine ilişkin yaptığı itiraz başvurusundaki 'tam kanunsuzluk' gerekçesi, seçmenler tarafından merak konusu oldu. Geçmiş dönemlerdeki bazı genel ve yerel seçimlerde de bu gerekçeyle yapılan itirazlardaki 'tam kanunsuzluk' halini, hukukçular yorumladı.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Genel Başkan Yardımcıları ve milletvekillerinden oluşan heyetle birlikte Hatay ve İskenderun seçimlerine ilişkin olarak 'tam kanunsuzluk' gerekçesiyle dün YSK'ya itiraz başvurusu yapmıştı.

CHP Lideri Özel, yapılan başvurunun ardından, özetle şu ifadelere yer vermişti:

"YSK'ya Hatay Büyükşehir ve Hatay İskenderun ilçesi için ayrı ayrı 'tam kanunsuzluk' iddiasıyla başvurmuş durumdayız. Bu başvuruyu bizzat yapacağımı ve takip edeceğimi söylemiştim.

Tam kanunsuzluk başvurumuz herhalde YSK'ya tarihi boyunca yapılmış en kapsamlı tam kanunsuzluk başvurusudur. Eğer 31 Mart 2019 seçimleri iptal edildiyse Hatay seçimleri 8 kez iptal edilebilir.

Hakkında kısıtlılık kararı bulunan 108 seçmeni biraz önce YSK'ya verdiğimiz dilekçenin ekinde sunduk. Ayrıca 3 bin 389 ölü seçmen seçimlerde oy kullanmıştır. Reyhanlı ve Kumlu ilçelerinde belediye meclis üyesi olan ve İlçe Seçim Kurulu üyesi olan kişiler kurul üyeliklerinden istifa etmedikleri halde seçimlerde aday olmuşlar. Biz, 300'e yakın seçmenin yurt dışında bulunduklarını o gün ispatlıyoruz. Oy kullanmadıklarının ispatı için çizelgeler açılmalıdır.

Kırıkhan'da seçim sürerken çıkan arbedede sandıklar dağılmış, pusulalar saçılmış, bir saat sonra; 'Sıfırdan başlıyoruz' denmiş. O ana kadar oy kullanan seçmenler, kullandıkları oyların sandıkta olduğunu sanıp evlerine gitmişler ama o oylar kullanılamamıştır. Seçim öğlenin 11'inde yeniden başlatılmıştır.

Sıfır oy aldığımız sandıklardan maddi hataları düzelttirerek fark 3 bin 900'den 2 bin 569'a inmişken tüm sandıkların bu denetime tabii tutulmasından daha doğal bir talep olamaz. İstanbul Gaziosmanpaşa'da bütün oylar yeniden sayıldı, YSK; 'Sayıma devam edin' kararı verdi. Kütahya, geçersiz oylar tek tek sayıldı. Bu kararlar bu kadar açık ortadayken Hatay'da hiçbir oy yeniden sayılmadı. Hatay'da hiçbir sandık ne ilçe düzeyinde, ne İl Seçim Kurulu'nda sayılmıştır. Şimdi iş, YSK'nın önündedir."

Tam kanunsuzluk nedir?

CHP Genel Başkanı Özel'in, YSK'ya Hatay ve İskenderun seçimlerine ilişkin yaptığı itiraz başvurusundaki 'tam kanunsuzluk' gerekçesi de seçmenler tarafından merak konusu oldu. Geçmiş dönemlerdeki bazı genel ve yerel seçimlerde de bu gerekçeyle yapılan itirazlardaki 'tam kanunsuzluk' halini, Adana Barosu Avukatlarından Emir Duran Ügü, şöyle yorumladı.

"Tam kanunsuzluk, genel olarak "kanun emredici hükümlere aykırılık hali" anlamına geliyor. 'Tam kanunsuzluk' kavramı, ağır ve açık bir biçimde hukuka aykırı olan ve esasen yok hükmünde olması gereken ve iptal edilmesi elzem olan hukuka aykırılıkları anlatmak için kullanılıyor.

Siyasi partiler, seçim sonuçlarına ilişkin 'kanun emredici hükümlere aykırılık hali' yani tam kanunsuzluk iddiasıyla Yüksek Seçim Kuruluna seçimlerin iptal edilmesi için başvuru yapabilir. YSK, başvuruyu kabul ederse seçim yenileme kararı verilir, başvuru reddedilirse seçim sonucu kesinlik kazanmış olur. 

Yüksek Seçim Kurulunca yerel ve genel seçimlerde, siyasi partilere tanınan olağanüstü itiraz hakkını, 298 sayılı Kanun'un 130. Maddesinin 2. fıkrası düzenliyor.

Seçim sonucuna etki eden olay ve durumlar sebebiyle olağanüstü itiraz; Siyasi partilerin il başkanları, genel merkezleri veya bağımsız aday tarafından tutanağın (mazbatanın) düzenlenmesinden sonraki 7 gün içinde seçimin sonucuna etki eden olaylar ve durumlar sebebiyle yapılan itirazlar, seçimin sonucu hakkında kesin karar verme yetkisine sahip olan kurullarca, seçimin neticesine etkili görüldüğü takdirde, alt kademelerce verilen kararların kesin veya kesinleşmiş olması veya kurullara derece derece ve müddeti içinde başvurulmamış olması, bu itirazın incelenmesine ve reddine sebep teşkil etmez.”

Mansur Yavaş da 2014 yılında YSK’ya başvuru yapmıştı

2014 yerel seçimlerinde dönemin CHP Ankara Büyükşehir Belediye Başkan adayı olan Mansur Yavaş da Ankara'da seçimlerin iptali için 'tam kanunsuzluk' gerekçesiyle Yüksek Seçim Kurulu'na olağanüstü başvuru yapmıştı. Ancak YSK, 'tam kanunsuzluk' koşullarının oluşmadığını belirterek bu talebi reddetmişti.