Aksungur: "Adana'da şu an deprem olsa ağır hasarlı binaların hepsi yıkılır"

CANSU ERSOY

ADANA (İLKHABER)- Adana'da depremden sonra ağır hasarlı olarak tespit edilen binaların yıkımlarına devam ediliyor. Fakat yıkımda henüz yarıya bile ulaşılmış değil. Binaların şu anki durumu, oluşturabileceği tehlikeler ve hasar tespiti henüz yapılamamış olan binalarla ilgili Adana İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Başkanı Hasan Aksungur, önemli bilgiler verdi. "Adana'da şu anki durumda bir deprem olsa bu ağır hasarlı binaların dayanma şansı yok. Bekli en fazla 4 şiddetinde bir depreme dayanabilirler. Ki orta hasarlı binaların da bir kısmı buna dahil. Adana'da 6 şiddetinde bir depremde bu orta hasarlılar nasıl bir performans gösterir belli değil. Ama 6 şiddette bir depremde ağır hasarlıların tamamı yıkılır, orta hasarlıların da bir kısmı muhtemelen yıkılacaktır"

6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremi ağır şekilde yaşayan yerlerden biri olan Adana'da enkaz kaldırma çalışmaları bitti. Fakat hasar tespit çalışmalarında 'Ağır hasarlı bina' olarak belirtilen yapıların yıkımında daha yarıya bile gelinemedi. Adana'nın tüm ilçeleri dahil 2.944 yıkılacak bina olduğu belirtildi. Bunun dışında 'Bina kilitli girilemedi, tespit yapılamadı, değerlendirme dışı' gibi sebeplerle yıkımı tamamlanamayan ve tespiti henüz yapılamayan binaların durumuyla ilgili de Adana İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Hasan Aksungur'la görüştük.

Adana İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Hasan Aksungur, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'nden gelen rapora göre 30.05.2023 tarihi itibariyle Adana'da toplam 24 binanın enkaç çalışmalarının tamamlandığını aktardı. 2.944 binanın ağır hasarlı olduğu için yıkılacağını belirten Aksungur, depremden sonra ağır hasarlı olduğu için acil olarak yıktırılan, enkaz kaldırma işlemi tamamlanan bina sayısının 13 olduğunu söyledi.

"Adana'da yapılan tespit çalışmalarında 'Bina kilitli, girilemedi, tespit yapılamadı, değerlendirme dışı' diye bir bölüm var"

Başkan Aksungur, çeşitli sebepler gösterilerek inceleme yapılamayan bina sayısının da 73.703 olduğunu aktardı ve şunları söyledi:

"Adana'da yapılan tespit çalışmalarında 'Bina kilitli, girilemedi, tespit yapılamadı, değerlendirme dışı' diye bir bölüm var. Bu bölüm kullanılmayan ve boş durumda olan binalar için geçerli. Bu kategoride de 73.703 bina olduğu tespit edilmiş."

"ONLAR ZATEN DEPREMDEN ÖNCE DE HER TARAFLARI DÖKÜK VE ESKİ OLAN BİNALARDI"

Çok büyük ihtimalle bu binaların depremden önce de boş olduğunun üzerinde duran Aksungur, "Bu binaların çoğu da muhtemelen Sarıçam'da ya da Tepebağ Mahallesi, Döşeme Mahallesi diye adlandırdığımız Adana'da eski yerleşimin olduğu yerlerdir. Onlar zaten depremden önce de her tarafları dökük ve eski olan binalardı. Eğer içinde yaşayan birileri ya da net bir sahipleri olsaydı deprem parası olan 10 bin TL'yi almak için tespit çalışması yapılmasını isterlerdi" dedi.

"DEĞERLENDİRME DIŞI BİNA SAYISI 73.703"

"Kozan, Ceyhan gibi yerlerde hasar tespit çalışmalarının yapılamadığı yerler köy evi, mezra ya da ahır türü yerlerdir. Bunlar kullanılmayan, depremde yıkılması anormal bulunmayan binalar. Çünkü hiçbir mühendislik veya teknik hizmet almadan insanların kendi imkanlarıyla yaptıkları binalar" diyen Aksungur, konuşmasının devamında şu cümleleri kullandı:

"Adana merkezinde olan ve incelemesi yapılamayan binaların da nerelerde olduğunu tam konum olarak maalesef bilemiyorum. Fakat bu binaların da yanındaki binalar için çok fazla olumsuzluk oluşturacak yükseklikte değiller. Bunlar 1-2 katlı gecekondu, kaçak ya da sahiplerinin terk ettiği yapılardır. Mühendislik hizmeti alınarak yapılmış birkaç katlı ve başka sebeplerden inceleme yapılamamış binaların hasar durumuyla ilgili ayrıntılı bilgimiz yok. Ama bunların sayısı dediğim gibi 73.703."

"6 ŞİDDETİNDE BİR DEPREMDE AĞIR HASARLI BİNALARIN HEPSİ YIKILIR"

"Adana'da şu anki durumda bir deprem olsa bu ağır hasarlı binaların dayanma şansı yok. Belki en fazla 4 şiddetinde bir depreme dayanabilirler. Ama bina bir hasar aldığı zaman onun elastikiyeti ortadan kalkmıştır. Biz buna 'Plastik sınıra gelmek' diyoruz. Plasitik de çektiğinde sağa-sola gider. Dengesi bozulmuş bir binayı ayakta hiçbir kuvvet tutamaz. Teorik olarak sinek konsa, uçak geçse yıkılır. Ağır hasarlı binalar işte bu kadar tehlike arz etmektedir. Ve bu yıkılmayı bekleyen binaların hepsi de çok katlı. Bunlar için de alınabilecek önlem maalesef şu an yok. Ki orta hasarlı binaların da bir kısmı buna dahil. Adana'da 6 şiddetinde bir depremde bu orta hasarlılar nasıl bir performans gösterir belli değil" diyen Aksungur, 6 şiddette bir depremde ağır hasarlıların tamamının yıkılacağını, orta hasarlıların da bir kısmının muhtemelen yıkılacağını aktardı.

"NASIL BİNANIN YAPILMASI ANINDA BİTMİYORSA YIKIMI DA ANINDA BİTMEZ"

Aksungur, "Yeni bir deprem ne zaman olur, kaç şiddetinde olur bilemeyiz. Ama ağır hasarlı binalar tehlike arz edecektir" dedi ve konuşmasının devamında şunları söyledi:

"Malatya'da bazı binaları yıkmak için dinamit kullanıyorlar. Türkiye'de bu yeni yeni kullanılmaya başlandı. Dinamitle patlatma çok özel teknik ve müühendislik isteyen bir yöntem. Ama Adana'da bunu kullanamazsınız. Çünkü patlayıcı sayesinde binayı olduğu gibi aşağı indirecek bir düzenek sağlamak hem zor hem de Türkiye'de onun tam olarak şu an uzmanı yok. Bir de Adana Hatay gibi değil. Hatay'da bir binanın sağı solu da ağır hasarlı zaten. Binayı yıktığında sağa ya da sola devrimesi problem olmuyor. Ama Adana'da çok dikkat etmek gerekiyor. Çünkü özellikle Çukurova gibi merkezi yerlerde ağır hasarlı binaların çevresinde ağır hasarlı olmayan binalar da var. Bu deprem umarım buna vesile olur ve bu alanda tecrübe kazanan meslektaşlarımız yetişir. Nasıl binanın yapılması anında bitmiyorsa yıkımı da anında bitmez. Bir zamana ihtiyacı vardır."

Aksungur, bina yıkım çalışmalarının imkan yetersizliği ve güvenlik önlemlerinden dolayı yavaş gittiğini de bildirdi.