Çocukluk döneminde sık görülen ortopedik problemler ve önlemler nelerdir?

Yenidoğanlarda yaşanan ortopedik problemler hakkında önemli açıklamalarda bulunan Op. Dr. Evren Fehmi Atay, şunları söylüyor: “Çocuğun ayaklarının içe bakarak eğri doğması durumuna biz sıklıkla ‘pes ekinovarus deformites’i diyoruz. Bu eğri ayak problemi, bebeğin anne karnındaki sıkışık vaziyette dokuz ay boyunca ayaklarının o şekilde konumlanmasından kaynaklanıyor. Ve ileride ciddi sorunlara yol açabiliyor. Nitekim eğri ayaklar çocuğun yürüyüş dinaminiğini bozuyor. Neyse ki pes ekinovarus deformitesi tedavi edilebiliyor.

Halk arasında kalça çıkıklığı olarak adlandırılan kalça displazisi de yine anne karnındaki yanlış pozisyondan kaynaklanıyor. Aslına çocuklar çoğu zaman çıkık bir kalçayla doğmuyor ancak anne karnındaki yanlış pozisyon bu problemi tetikliyor. Bu durum yanlış kundaklama uygulamasından da kaynaklanıyor. Bu nedenle bizim yaşadığımız coğrafyada daha sık görülüyor.”

AYAKLARDA EĞRİLİĞİN NEDENLERİ

Çoğu çocuğun içe doğru basma eğilimine sahip olduğunu söyleyen Op. Dr. Evren Fehmi Atay, “Bu durum kalça açısının erişkinlerden farklı olmasından kaynaklanıyor. Yıllar içinde kalça açısı normal seviyeye gelerek bu problem ortadan kalkıyor. Bu yıllar içerisinde atlatılan bir problem olsa da dikkat edilmesi gereken noktalar var. Küçük çocuklar bacaklarını geri atarak oturmayı seviyor. Yani yukarıdan baktığınızda M harfi şeklinde oturuyorlar. Ancak bu oturuşa izin vermemek gerekiyor. Çocukları bağdaş kurarak oturmaya yöneltebilirsiniz. Ayrıca çocuğu kucağınıza aldığınızda bacaklarıyla gövdenizi sarmalısınız. Bu sayede yıllar içerisinde içe basma problemi düzeliyor. Fakat içe basma problemi ileri düzeyde ise bu durum ancak cerrahi olarak düzeltilebiliyor” diyor.

En sık görülen çocukluk çağı deformitesi hakkında da bilgi veren Op. Dr. Evren Fehmi Atay, “Çocukluk çağında en sık gördüğümüz problem pes ekinovarus yani eğri ayak problemi. Bu durum doğru alçılama ve topuğun aşağıya indirilmesine yönelik ufak bir operasyonla kalıcı olarak düzeltilebiliyor. Bu sorun ihmal edildiği takdirde ise 4 yaştan sonra ameliyatın boyutu değişiyor. 10 yaşından sonra çocuğun çok daha ağır operasyonlar geçirmesi gerekiyor” şeklinde konuşuyor.

YENİDOĞANLARDA ORTOPEDİ MUAYENESİNİN ÖNEMİ

Kalça çıkıklığı probleminde de erken teşhisin büyük önem taşıdığını belirten Op. Dr. Evren Fehmi Atay, “Bu nedenle yenidoğan döneminde mutlaka bir kalça ultrasonu ile herhangi bir bozukluk olup olmadığını tespit etmek gerekiyor. Ayrıca üçüncü ayda çekilen kalça filmleriyle çocuğun durumunu değerlendirmek de çok önemli. Bu nedenle yenidoğan bebekleri bir ortopedi muayenesinden geçirmelisiniz” diyerek sözlerini sürdürüyor.

ÇOCUKUKTA YAŞANAN KIRIKLARA DİKKAT!

Çocukluk çağı travmaları hakkında da önemli bilgiler veren Op. Dr. Evren Fehmi Atay, “Çocukluk çağı travmaları doğumsal veya gelişimsel problemler yoluyla ortaya çıkabiliyor. Çocuk kırıkları ve çocuk travmaları bir yandan şanslı bir yandan şanssız olarak değerlendiriliyor. Nitekim çocuklarda remodelling dediğimiz kemiğin olası bir deformiteyi kendi kendine düzeltme imkanı oluyor. Bu durum erişkinlerde gözlenmiyor. Erişkinde kırık nasıl kaynadıysa ilerde de o şekilde devam ediyor. Ancak çocuklarda yaşa ve cinsiyete bağlı olarak kırık kaynadığı şekilde değil, doğru şekilde iyileşebiliyor. Bu yönden şanslı olarak değerlendiriliyor. Çocuk kırıklarının şanssız olarak değerlendirilmesi ise büyüme kıkırdağı çevresindeki kırıklardan kaynaklanıyor. Büyüme kıkırdağı çevresinde olan kırıklar büyüme kıkırdağının kırık olan bölgesinin düzgün büyüyememesine neden oluyor. Ancak diğer kısımlarda normal büyüme devam ediyor. Bu durum eklem çevresi kırıklarında ve özellikle dirsek kırıklarında sık karşılaştığımız bir hadise. Örneğin; dirsek bölgesinde meydana gelen bir kırık çocuk büyüdükçe kolun eğrilmesine sebep oluyor. Dolayısıyla çocukluk dönemi travmalarında eklem bölgesi kırıklarına özel bir hassasiyet göstermek gerekiyor” diyor.

İÇE BASMA SORUNUNUN PEK ÇOK NEDENİ VAR

Çocukluk döneminde ebeveynlerin çocuklarını genellikle içe basma şikayetiyle doktora getirdiğine dikkat çeken Op. Dr. Evren Fehmi Atay, “Fakat içe basma problemi çoğu zaman masum ve çocuk büyüdükçe geçen bir problem. Daha aşağıda tibial torsiyon dediğimiz kaval kemiğinin içe dönük olması ise daha önemli bir durum. Bu problem ileri düzeyde ise cerrahi operasyon gerektirebiliyor” diyor.

İçe basma sorununun ayak bileğinden kaynaklı olabileceğini de vurgulayan Op. Dr. Evren Fehmi Atay, “Pes ekinovarus, doğumsal olarak ortaya çıkabiliyor. Buna ek olarak çoğu zaman düz taban olarak adlandırılan bir içe basma problemi de var. Düz taban olarak gelen çoğu hasta aslında düz taban değil. Çocuk yere bastığı zaman ayağı dışa doğru dönüyor ve bu düz taban olarak algılanıyor. Aslında bu calcaneovalgus, yani topuğun dışa doğru dönmesinden kaynaklanan bir deformite. Bu rahatsızlığın çoğu zaman genetik geçmişi oluyor. Bu da zamanla kendini toparlayan bir deformite olarak değerlendiriliyor. Defortime kendi kendisini yenileyebilecek düzeyde değilse ameliyatla düzeltilebiliyor” diyerek sözlerini tamamlıyor.