uzay aracı Haberleri - Son Dakika uzay aracı Haber Güncel Gelişmeler

ABD'den fırlatılan "Blue Ghost" uzay aracı Ay'a iniş yaptı

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) ve özel uzay şirketi Firefly Aerospace tarafından 15 Ocak 2025’te fırlatılan Blue Ghost (Mavi Hayalet) uzay aracı, TSİ 11.34’te Ay’ın yüzeyine başarılı bir şekilde iniş yaptı. Bu tarihi olay, Ay’a inişi tamamen başarılı şekilde tamamlayan ilk özel şirketin Firefly Aerospace olmasıyla bir ilke imza attı. Teksas’taki uzay merkezinden yönetilen görev, "Gökyüzündeki Hayalet Sürücüler" operasyonu olarak adlandırıldı. TARİHİ BİR BAŞARI: "BAŞARDINIZ, AY’DAYIZ!" Yaklaşık 2 haftadır Ay yörüngesinde dolaşan Blue Ghost, iniş sırasında hem kontrol merkezinde hem de izleyiciler arasında büyük heyecan yarattı. Görevli mühendislerden biri, "Başardınız, Ay’dayız!" sözleriyle inişin başarıyla tamamlandığını duyurdu. Uzay aracının içerisinde, Ay yüzeyinde çeşitli bilimsel görevlerde kullanılmak üzere 10 farklı cihaz bulunuyor. Bu cihazlar arasında toprak analizörü, bilgisayarlar ve navigasyon sistemleri yer alıyor. "APOLLO SONRASI AY'A İNİŞ BÜYÜK BİR FIRSAT SUNUYOR" ABD’li uzay araştırmacısı Dr. Simeon Barber, özel sektörün Ay’a iniş yapmasının uzay keşfi açısından büyük bir dönüm noktası olduğunu belirtti: "İnsanların Ay’a son ayak basışı 19 Aralık 1972’de Apollo 17 görevi sırasında gerçekleşti. Ancak o görev bir ‘dokun ve git’ göreviydi. Apollo sonrası Ay’ın yüzeyine inmek unutulmuş ve pahalı bir teknolojiydi. Bugün özel bir şirketin Ay’ın belirli bir bölümüne inmesi, daha sonra geri kalanını keşfetmek için büyük bir fırsat oluşturuyor." ÖZEL ŞİRKETLER ARASINDA AY’A İNİŞTE BİR İLK Tarihte, özel bir şirketin Ay’a uzay aracı gönderme girişimi ilk kez 2024 yılında Astrobotic Technology şirketi tarafından gerçekleştirilmişti. Ancak bu operasyon başarısızlıkla sonuçlanmış, araç dünyaya geri döndürülerek Pasifik Okyanusu’na düşürülmüştü. Bu kez Firefly Aerospace, Ay’a başarılı inişiyle uzay yarışında özel sektör için yeni bir sayfa açtı. Firefly’ın başarısı, özel şirketlerin uzay keşiflerinde NASA ve diğer devlet ajanslarıyla rekabet edebileceğini gösteren önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

NASA efsanevi Voyager 2 uzay aracıyla temasını yanlışlıkla kaybetti

EMRE EKİCİ (İLKHABER) -NASA, efsanevi Voyager 2 uzay aracıyla, antenin Dünya'dan 2 derece uzaklaşmasına neden olan bir komutu "yanlışlıkla" gönderdikten sonra teması kaybetti. Bu hata, 1977 yılında fırlatılan ve şu anda Dünya'dan yaklaşık 12,4 milyar mil (19,9 milyar kilometre) uzakta bulunan Voyager 2'nin komut alamadığı ya da görev kontrolörlerine veri iletemediği anlamına geliyor. NASA'dan yapılan açıklamada, "Bu değişiklik Voyager 2 ile Derin Uzay Ağı'nın (DSN) yer antenleri arasındaki iletişimi kesintiye uğrattı" denildi. "Uzay aracı tarafından gönderilen veriler artık DSN'ye ulaşmıyor ve uzay aracı yer kontrolörlerinden komut alamıyor." NASA, uzay aracıyla teması yedi gün önce kaybetmiş olmasına rağmen aksaklığı ancak Cuma günü açıkladı. İyi haber ise Voyager 2'nin yılda birkaç kez gerçekleştirdiği yeniden yönlendirme manevrasının "iletişimin devam etmesini sağlaması gerektiğini" söyleyen uzay ajansı, Voyager 2'nin o zamana kadar planlanan yörüngesinde kalmasını beklediğini de sözlerine ekledi. NASA'nın güvenilir uzay aracı son 46 yıldır uzayda uçuyor. Mühendisler 1998 yılında Voyager 2'nin gerekli olmayan aletlerini kapatarak güç tasarrufu yapmasını sağladılar. Halen çalışmakta olan altı araçtan en azından bazılarından en az 2025 yılına kadar veri alınabilmesi gerekiyor - tabii iletişim bağlantısının birkaç ay içinde yeniden kurulması şartıyla. Voyager 2 dört gaz devi gezegenin (Jüpiter, Satürn, Neptün ve Uranüs) hepsini ziyaret etmiştir ve Neptün ve Uranüs'ü ziyaret eden tek uzay aracıdır. Neptün'e 1989'da yaptığı uçuş, onu Kasım 2018'de yıldızlararası uzaya ulaştıran bir yörüngeye oturttu. Eğer bu son hata, 1977'de fırlatıldıktan sonra Dünya'dan neredeyse 15 milyar mil (24 milyar kilometre) uzakta olan Voyager 1'in durumu hakkında endişelenmenize neden olduysa, NASA'nın söylediğine göre uzay aracı "normal şekilde çalışmaya devam ediyor".

Hubble, çarpan asteroid Dimorphos'un etrafında bir kaya kümesi gözlemledi

SERHAT AKARSU (İLKHABER) -Geçtiğimiz yıl NASA, türünün ilk örneği olan bir gezegen savunma testinde bir uzay aracını kasıtlı olarak bir asteroide çarptırdı. O dönemde Hubble Uzay Teleskobu da dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki teleskoplar DART uzay aracı ile Dimorphos asteroidi arasındaki çarpışmayı gözlemlemiş ve havaya savrulan toz bulutlarının görüntülerini yakalamıştı. Şimdi, Hubble Dimorphos'u bir kez daha gözlemledi ve asteroitten bir dizi kayanın fırlatıldığını gördü. Yukarıda da gösterilen Hubble görüntüsü çarpışmadan yaklaşık dört ay sonra, 19 Aralık 2022'de çekilmiştir ve çarpışma sırasında savrulan küçük kayalarla çevrili asteroidin gökyüzündeki parlak çizgisini göstermektedir. Bu görüntü ancak birkaç ay sonra mümkün olabilmiştir çünkü çarpışma başlangıçta asteroidi ayrıntılı olarak görmeyi zorlaştıran büyük miktarda toz yaymıştır. Araştırmacılar, boyutları 1 ila 6,7 metre arasında değişen toplam 37 kaya gözlemledi. Çarpışmanın amacı asteroidi yok etmek değil, yönünü değiştirmekti - bir asteroidin Dünya'yı tehdit etmesi durumunda, bu yöntemin yörüngesini gezegeni ıskalayacak şekilde yönlendirmede etkili olabileceği düşünülüyordu. Son gözlemler ayrıca asteroidin yörüngesinin ortağı Didymos asteroidi etrafındaki yörüngesi olduğunu da doğruladı. Bununla birlikte, çarpmanın kesin etkileri hakkında daha fazla bilgi edinmek için, daha fazla veri toplamak üzere asteroid ikilisini ziyaret edecek olan ve önümüzdeki yıl fırlatılacak olan Avrupa Uzay Ajansı'nın Hera misyonunu beklememiz gerekecek. Toplamda, Dimorphos asteroidinin kütlesinin yaklaşık %0,1'i çarpma nedeniyle yer değiştirdi ve kayalar şimdi asteroidden uzaklaşıyor. Hubble bilim insanları bunların muhtemelen asteroitin parçalarından oluşmadığını, daha ziyade çarpışma meydana geldiğinde asteroitin yüzeyinde bulunan kayalar olduğunu açıklıyor. Hubble bilim insanları, "Kayaların asteroidin yüzeyinden nasıl kaldırıldığı net değil" diye yazıyor. "Hubble ve diğer gözlemevleri tarafından fotoğraflanan bir püskürme bulutunun parçası olabilirler. Ya da çarpışmadan kaynaklanan bir sismik dalga asteroidin içinden geçerek - bir çana çekiçle vurmak gibi - yüzeydeki molozları sarsmış olabilir."

Bu asteroit 10.000 katrilyon dolar değerinde - tüm küresel ekonomiden daha fazla

EMRE EKİCİ ADANA (İLKHABER) - NASA'nın bu yıl içinde 10,000 katrilyon dolarlık (7,700 katrilyon sterlin) bir asteroide doğru yola çıkmak için fırlatacağı uzay aracı için 'son düzlüğe' girdi. Cape Canaveral'daki mühendis ve teknisyenler Psyche uzay aracını 5 Ekim'de yapılması planlanan kalkış için hazırlıyorlar. Görev, tüm küresel ekonomiden daha değerli olabilecek bir uzay kayasını incelemeyi amaçlıyor. Araç, Dünya'dan yaklaşık 310,410,000 mil uzaklıkta, Mars ve Jüpiter arasında Güneş'in yörüngesinde bulunan metal zengini eşsiz bir asteroide gidecek. 16 Psyche adı verilen kayanın potansiyel olarak 10,000 katrilyon dolar değerinde demir, nikel ve altın çekirdeği bulunuyor. Şu anda tüm küresel ekonominin kabaca 110 trilyon dolar olduğu tahmin ediliyor. Nasa yaptığı açıklamada şunları söyledi: 'Fırlatılmasına 100 günden az bir süre kala, mühendis ve teknisyenlerden oluşan ekipler, yörünge aracının bize gezegen çekirdekleri ve gezegenlerin nasıl oluştuğu hakkında daha fazla bilgi verebilecek metal zengini bir asteroide 2,5 milyar mil yolculuk yapmaya hazır olmasını sağlamak için neredeyse gece gündüz çalışıyorlar. Görev ekibi kısa süre önce uçuş yazılımının kapsamlı bir test kampanyasını tamamlayarak uzay aracına yükledi ve Psyche'nin orijinal 2022 fırlatma tarihine ulaşmasını engelleyen engeli ortadan kaldırdı. Psyche'nin Güney Kaliforniya'daki Nasa Jet İtki Laboratuvarı'ndaki proje yöneticisi Henry Stone, "Ekip ve ben artık fırlatma için gün sayıyoruz Odak noktamız uzay aracının son mekanik kapanışını güvenli bir şekilde tamamlamak ve ekibi operasyonlar için hazırlamak oldu. Ekip, hazırlıklı ve hazır olduğumuzdan emin olmak için çok sayıda eğitim faaliyeti yürütüyor. Çok yoğun bir dönemden geçiyoruz ama herkes çok heyecanlı ve fırlatmayı dört gözle bekliyor." dedi. Psyche, Kennedy Uzay Merkezi'ndeki Uzay Fırlatma Kompleksi 39A'dan bir SpaceX Falcon Heavy ile fırlatılacak ve 25 Ekim'e kadar ek fırsatlar planlanacak. Bu Falcon roketinin gezegenler arası ilk fırlatılışı olacak. Psyche uzay aracı, Dünya'nın yerçekiminden kurtulduktan sonra 16 Psyche'ye yapacağı altı yıllık yolculuğu gerçekleştirmek için güneş enerjili itici güç kullanacak. Nasa, en geniş noktasında yaklaşık 173 mil uzunluğunda olan asteroidin, erken bir gezegenin yapı taşı olan gezegenimsi bir çekirdeğin parçası olabilecek metal açısından zengin bir cismi keşfetmek için eşsiz bir fırsat sunduğunu söylüyor. Uzay aracı Mars ve Jüpiter arasındaki ana asteroit kuşağında yer alan Psyche'ye ulaştığında, en az 26 ayını kayanın yörüngesinde geçirecek ve bilim insanlarına geçmişi ve neyden oluştuğu hakkında daha fazla bilgi verecek görüntüler ve diğer verileri toplayacak. Montaj, test ve fırlatma operasyonlarının sistem ve elektrik sorumlusu Luis Dominguez, "İlerliyoruz. Rampaya indiğimizde düğmeye basmaya hazır olacağımızdan eminiz. Hepimiz için bu kuşu fırlatmak heyecan verici olacak." diye konuştu.

#uzay aracı

ABD'den fırlatılan "Blue Ghost" uzay aracı Ay'a iniş yaptı

NASA efsanevi Voyager 2 uzay aracıyla temasını yanlışlıkla kaybetti

Hubble, çarpan asteroid Dimorphos'un etrafında bir kaya kümesi gözlemledi

Bu asteroit 10.000 katrilyon dolar değerinde - tüm küresel ekonomiden daha fazla