Ötenazi Nedir? Yasal Olduğu Ülkeler
Ötenazi, Yunanca “İyi Ölüm” anlamına gelen bir kelimedir. Ötenazi, yaşamları dayanılmaz acı, ıstırap veya onur kırıcı bir şekilde devam eden kişilerin, kendi istekleri veya yakınlarının talebi üzerine, doktor kontrolünde hayatlarına son verilmesi işlemidir. Ötenazi, aktif ve pasif olmak üzere iki türe ayrılır. Aktif ötenazide, doktor hastaya ölümcül bir ilaç veya enjeksiyon vererek yaşamını sonlandırır. Pasif ötenazide ise, doktor hastanın yaşam destek ünitesini keserek veya tedavisini durdurarak hastalığın seyrine bırakır. Bir kişinin veya bir hayvanın hayatını, yaşamlarının dayanılamayacak durumda olarak algılanması nedeniyle, acısız veya çok az acıtan bir ölümcül enjeksiyon yaparak, yüksek dozda ilaç vererek veya kişiyi yaşam destek ünitesinden ayırarak tıbbi olarak sonlandırma işlemine 'Ötanazi' adı veriliyor. Ötanazi, Fransızca 'Euthanasie' veya İngilizce 'Euthanasia', 'Bir Kimseyi Acı Çekmemesi Amacıyla Öldürme' sözcüğünden geliyor. Bu kelimeler ise eski Yunanca'da 'Euthanasia' yani 'Hayırlı Ölüm' ve 'Thanatos' yani 'Ölüm' sözcüklerinden esinlenmiş
ÖTANAZİ NASIL YAPILIR?
Ötenazinin uygulanma işlemi en başta bir terapi ve detaylı araştırmayla başlar. Hasta olan kişinin, ölümü kendisinin istediğini söyleyerek beyan etmesi gerekir. Aynı zamanda ötenazi uygulanmasını isteyen hastalar, ölümü istemeyi sadece kendileri söylediklerinde gerçekleşebilir. Bunun tersi bir şekilde kişinin yakınları bu duruma karışamaz.
Hasta kişinin canını acıtmadan, kendisine uygun şekilde ötanazi işleminin nasıl uygulanacağı, ötanazi işleminin evreleri, ötanazi işleminde kişinin neleri yaşayacağı tüm detaylarıyla bir uzman tarafından kişiye anlatılır. Bunun ardından kişi ötenazi işlemini kabul ederse işlem ancak o şekilde başlar. Ötenazi işlemi bir enjektör içinde bulunan özel ve oldukça güçlü olan karışım vücuda enjekte edilerek gerçekleştirilir. Bu işlemin ardından bu olayı hiçbir geri dönüşü olmaz. Hasta olan kişi ve yakınlarından bu işlem öncesinde en uygun şekilde anlatıp resmi şekilde yazılır. Ardından onaylanması için imzalanır ve bu belge saklanır.
Ötenazi işlemine başlarken hasta derin bir şekilde uyutulur. Ardından asıl işlem olan enjeksiyon işlemi gerçekleştirilir. İşlemin hemen ardından kişinin nefesi kesilir fakat kişi bu sırada derin bir uykuda olduğu için hiçbir şekilde bu işlemi hissetmez. Bu şekilde acısız bir şekilde hayattan ayrılması sağlanır
ÖTANAZİ ÇEŞİTLERİ NELER?
Ötanazi işlemi, 'Pasif' ve 'Aktif' olarak iki şekilde uygulanıyor.
Pasif ötanazide, hasta olan kişiye uygulanan tedavinin kişiye yardımcı olmadığı durumda, hastanın hayatını uzatacak olan tedavi işlemleri durdurulur. Hastaya sadece hastalığın semptomlarına yönelik olarak tedavi verilir. Kişinin hastalığına karşı bir şey yapmayarak sadece acısını dindirerek ölümünün beklenir.
Aktif ötenazide, bir sağlık çalışanının kişinin ölüm sürecine doğrudan şekilde katılmasıdır. Uzman bir doktorun gerekli prosedürlerin yerine getirilmesinin ardından kişi için belirlenen enjeksiyon uygulamasını gerçekleştirerek kişinin ölüm sürecine girmesini sağlanır.
Ötenazi Hangi Ülkelerde Yasal?
Ötenazi, dünyada birçok ülkede yasaklanmış veya tartışmalı bir konudur. Ancak bazı ülkelerde, belirli şartlar altında, ötenazi yasal olarak uygulanabilmektedir. Ötenaziye yasal olarak izin veren ülkeler şunlardır:
Belçika: 2002 yılında ötenazi yasasını kabul eden Belçika, 18 yaşından büyük, akli dengesi yerinde, tedavisi mümkün olmayan ve sürekli acı çeken hastalara ötenazi hakkı tanımaktadır. 2014 yılında ise, yaş sınırını kaldırarak, çocuklara da ötenazi yapılabilmesine olanak sağlamıştır.
Hollanda: 2002 yılında ötenazi yasasını kabul eden Hollanda, 12 yaşından büyük, akli dengesi yerinde, tedavisi mümkün olmayan ve sürekli acı çeken hastalara ötenazi hakkı tanımaktadır. 2020 yılında ise, 12 yaşından küçük çocuklara da ötenazi yapılabilmesine izin veren bir plan hazırlamıştır.
Lüksemburg: 2009 yılında ötenazi yasasını kabul eden Lüksemburg, 18 yaşından büyük, akli dengesi yerinde, tedavisi mümkün olmayan ve sürekli acı çeken hastalara ötenazi hakkı tanımaktadır.
Kanada: 2016 yılında ötenazi yasasını kabul eden Kanada, 18 yaşından büyük, akli dengesi yerinde, tedavisi mümkün olmayan ve sürekli acı çeken hastalara ötenazi hakkı tanımaktadır. 2021 yılında ise, ötenazi yasasını genişleterek, ölümü yakın olmayan hastalara da ötenazi yapılabilmesine izin vermiştir.
Avustralya: 2017 yılında Victoria eyaletinde ötenazi yasasını kabul eden Avustralya, 18 yaşından büyük, akli dengesi yerinde, tedavisi mümkün olmayan ve sürekli acı çeken hastalara ötenazi hakkı tanımaktadır. 2019 yılında ise, Batı Avustralya eyaleti de ötenazi yasasını kabul etmiştir.
ABD: ABD’de ötenazi yasası eyaletlere göre değişmektedir. Şu anda, Oregon, Washington, Vermont, Kaliforniya, Colorado, Hawaii, Maine, New Jersey, New Mexico, Montana ve Washington DC eyaletlerinde, 18 yaşından büyük, akli dengesi yerinde, tedavisi mümkün olmayan ve sürekli acı çeken hastalara ötenazi hakkı tanınmaktadır.
İspanya: 2021 yılında ötenazi yasasını kabul eden İspanya, 18 yaşından büyük, akli dengesi yerinde, tedavisi mümkün olmayan ve sürekli acı çeken hastalara ötenazi hakkı tanımaktadır.
