Üsküdar-Samandıra Metro Hattı'ndaki kaza ile ilgili rapor
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iştirak şirketi Metro İstanbul'un Üsküdar-Samandıra Metro Hattı'ndaki kazaya ilişkin raporunda, "Tren kaynaklı kazaya sebebiyet verebilecek herhangi bir arızanın olmadığı görülmüştür." ifadesine yer verildi.
Metro İstanbul; 22 Nisan'da önce "teknik arıza" olarak açıkladığı, ardından "zorunlu bakım çalışması" şeklinde nitelendirdiği, sonrasında ise "işletme saatleri dışında eğitim amaçlı kullanılan yolcusuz iki trenin teması"ndan kaynaklandığını bildirdiği tren kazasıyla ilgili rapor hazırladı.
"M5 Metro Hattı, Tren-05 ve Tren-23 kaza-hasar raporu" başlığıyla hazırlanan raporda, kazanın kronolojisi, trenlerin kurtarma operasyonu kronolojisi, kazaya ait dataların incelenmesi, trenlerdeki hasarın tespiti, bakım kayıtları ve sonuç bölümü yer aldı.
Raporda, pazarı pazartesiye bağlayan gece saat 02.00'de M5 hattı Fıstıkağacı Hat-2 peron bölgesinde, kısıtlı manuel kontrol modu olan RM modda duran Tren-05'e, Üsküdar'dan tam otomatik gözetimsiz tren işletmesi modu olan UTO modda gönderilen Tren-23'ün teması sonucunda kaza olayının yaşandığı belirtildi.
Kazalı trenlerin kurtarma operasyonunun, 22 Nisan'da saat 02.03'te başladığı ve 25 Nisan'da saat 05.30'da atölye yollarına parklandırılarak sonlandırıldığına değinilen raporda, "Bu süreç zarfında 2 trende hasarlanan 2 otomatik ve 10 yarı otomatik kuplör, kaza alanında sıkışan bölgelerden çıkarılarak montajı yapılmıştır. Bu sayede kuplör bölgeleri sağlamlaştırılarak kazalı trenler manevraya uygun hale getirilmiş, trenler ölü manevra yapılarak atölye yollarına parklandırılmıştır." ifadeleri kullanıldı.
Kazanın kronolojisinin anlatıldığı raporda, Tren-05'in saat 01.37'de Fıstıkağacı'ndan Bağlarbaşı yönüne doğru hareket ederek Bağlarbaşı İstasyonu'nda durduğu, bu sırada kabin değişimi, resetleme yapıldığı, sonrasında trenin modunun değiştirilerek, Fıstıkağacı yönüne doğru hareket ettiği belirtildi.
Makinist tarafından trenin, acil durum modu olan EM moddan, kısıtlı manuel kontrol modu olan RM moduna geçiş yapıldığı kaydedilen raporda, "Üsküdar yönünden Fıstıkağacı yönüne doğru giden Tren-23, Fıstıkağacı peronda bekleyen Tren-05 ile temas ederek, yaklaşık 19,5 metre Çekmeköy yönüne doğru sürüklüyor." ifadelerine yer verildi.
Kaza sonucunda trenlerde oluşan hasardan bahsedilen raporda, "Tren-05'te ve Tren-23'te genel olarak tüm araçlar arası kuplör, cer motor bağlantı kutuları, tırmanma önleyiciler, araçlar arası bağlantı kabloları, körük bölgeleri, araç kapıları, çarpışma tarafındaki otomatik kuplörler, alt ekipmanlar hasar almıştır." denildi.
Kaza raporu açıklandı
Raporun sonuç bölümünde ise şunlar kaydedildi:
"Yaşanan tren-tren temas olayında herhangi bir can kaybı veya yaralanma olayı gerçekleşmemiştir. Tren kurtarma operasyonu yaklaşık 30 atölye personelinin, vardiyalar halinde 74 saatlik mesaisiyle emniyetli bir şekilde tamamlanmıştır. Her iki trenin de dataları incelendiğinde tren kaynaklı kazaya sebebiyet verebilecek herhangi bir arızanın olmadığı görülmüştür. Tren bakım kayıtları yer almaktadır. Herhangi bir bakım eksikliği bulunmamaktadır. Kazaya sebep olabilecek nedenlerin belirlenmesi için sinyal sistemi ve operasyonel kayıtların da incelenmesi gerekmektedir. Trenlerin detaylı hasar durumu ve tamir edilebilirliği, uzman ekiplerce gerekli ölçümler yapılarak değerlendirilmelidir."
Ne olmuştu?
Metro İstanbul, 22 Nisan'da Üsküdar-Samandıra Metro Hattı'nda seferlerin aksamasına ilişkin önce "teknik arıza", sonrasında "zorunlu bakım çalışması" daha sonra ise "işletme saatleri dışında eğitim amaçlı kullanılan yolcusuz iki trenin teması" şeklinde açıklamalarda bulunmuştu.
Sorun nedeniyle Samandıra ve Üsküdar yönünden gelen yolcular Altunizade İstasyonu'nda trenlerden indirilerek güvenlik görevlileri tarafından karşı yönden gelen trenlere yönlendirilmişti.
Metro istasyonunda yolcu yoğunluğunun oluşmasına sebep olan aksaklık, 72 saat sonra giderilebilmişti.
İBB’den inceleme
İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise tren kazasıyla ilgili inceleme ve soruşturma başlattı. Soruşturma kapsamında, İBB müfettişleri tarafından ilgili daire başkanlığına 16 Mayıs'ta resmi yazı yazıldı. Yazıda, "Müfettişliğimizce yürütülmekte olan inceleme ve soruşturmaya esas teşkil etmek üzere M5 Üsküdar-Samadıra Metro Hattı Fıstıkağacı İstasyonu bölgesinde 21 Nisan'ı 22 Nisan'a bağlayan gece kaza yapan yolcusuz iki trene ilişkin olarak söz konusu kazanın neden olduğu maddi zararın tespiti yönünde yapılan çalışmaların tamamlanmış olması halinde iş bu çalışmaların, tamamlanmamış olması halinde günümüze kadar gerçekleştirilen iş ve işlemlerle çalışmaların hangi yasal gerekçelerle tamamlanmadığının izahının 23 Mayıs 2024 tarihine kadar müfettişliğimize gönderilmesini rica ederim." ifadeleri yer aldı.
İlgili daire başkanlığı tarafından, 23 Mayıs'ta verilen cevapta, şunlar kaydedildi: "Kaza sonucu hasar gören araçlarla ilgili gerekli ekspertiz, raporlama ve maliyet analizine yönelik çalışmalara başlanmış olup bu doğrultuda gerekli iş ve işlemler sürdürülecektir."
İBB tarafından 9 Temmuz'da ise M5 Metro Hattı'ndaki Tren-5 ve Tren-23 metro setlerinin hasar tespitinin yapılması için ihale yapılması talep edildi.
Yeni tren talebi
Metro İstanbul tarafından 25 Nisan'da İBB'ye yazılan yazıda, "21 Nisan 2024 gecesi M5 Üsküdar-Samandıra Metro Hattı Fıstıkağacı İstasyonu'nda işletme saatleri dışında makinist eğitim çalışmaları sırasında meydana gelen tren kazası sonucu iki araç ciddi boyutta zarar görerek işletme dışı kalmış olup kaza kök nedeni araştırmaları taraflarca devam etmekte ve hasarların onarımı için başlayan çalışmaların uzun zaman süreceği değerlendirilmektedir. Haddizatında 2025 yılında hizmete girmesi planlanan Sultanbeyli uzatması için dahi yeterli olmayan mevcut araç filosu mezkur kaza nedeniyle 2 adet eksilmiş olup 2025 yılı itibarıyla filodaki tüm araçlarımız sırayla ağır bakıma alınacaktır. Gerek mevcut hattın seferlerinin etkilenmemesi gerekse ilgili yazıda belirtildiği şekilde uzatma hattının ihtiyacına binaen M5 hattı için yeni tren temininin ivedilikle gündeme alınması konusunda gereğini arz ederiz." denildi.
