Kuruyan Marmara Gölü'nün kurtarılması için acil atılması gereken adımlar
Doğa Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Dicle Tuba Kılıç, DSİ Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) arasında imzalanan "Marmara Gölü Sulak Alanı Rehabilitasyon Üzerine İş Birliği Protokolü" ile tarımsal faaliyetlerin yapılmasının mahkeme kararıyla durdurulduğu Marmara Gölü'nün kuraklıktan kurtarılması için, acil adımlar atılması gerektiğini bildirdi.
Doğa Derneği’nin sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlarla birlikte Marmara Gölü’nün kuruyan tabanında tarımsal faaliyet için Manisa Valiliği, DSİ Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) arasında imzalanan iş birliği protokolüne ve sulak alan sınır revizyonu kararına karşı açtığı davada, mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verdi.
Doğa Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Dicle Tuba Kılıç, dava ile ilgili bilirkişi raporlarının, alandaki uygulamaların Marmara Gölü sulak alan ekosistemini yok edeceği, bu uygulamalar yerine alana su sağlanması hâlinde bölgenin sulak alan ve göl niteliğini kazanmaya elverişli olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.
Manisa'daki Marmara Gölü'nün, Ramsar Sözleşmesi kapsamında hazırlanan Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’ne göre 2017 yılında 24893 hektar büyüklüğünde bir Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan olarak tescillendiğini anımsatan Kılıç, "Göl, Türkiye’deki 184 Önemli Kuş Alanı’ndan ve 305 Önemli Doğa Alanı’ndan biri. Alanda Türkiye’nin taraf olduğu Bern Sözleşmesi kapsamında koruma altında bulunan kuş türleri bulunuyor. Göl, endemik tatlı su balığı türlerine de ev sahipliği yapıyor. Marmara Gölü, onu besleyen suların kesilmesiyle kurutuldu. Ancak kurutulmuş olsa da göl ekolojik önemini korumaya devam ediyor." dedi.
Gölü tarım alanına çeviren uygulamaların yasalara aykırı olduğunu öne süren Kılıç, şunları söyledi:
"Manisa Valiliği, DSİ Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile TİGEM arasında 4 Kasım 2022’de Marmara Gölü Sulak Alanı Rehabilitasyon Üzerine İş Birliği Protokolü imzalandı. Protokol kapsamında göl TİGEM’e tahsis edilerek tarım alanına dönüştürüldü. Protokolün imzalanmasının ardından Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Ulusal Sulak Alan Komisyonu 8 Aralık 2022 tarih ve 37-2022/2 sayılı, 'Manisa İli Gölmarmara ilçesi sınırları içerisinde bulunan Marmara Gölü’nün eski haline gelmesi durumunda koruma bölgelerinin yeniden değerlendirilmesi kaydıyla, Revize Sulak Koruma Bölgeleri sınırlarının onaylanması ve uygulanması' kararıyla TİGEM’in uygulamalarını meşrulaştırdı.
Davaya ilişkin bilirkişi raporunun ardından verilen yürütmenin durdurulması kararında, Mahkeme, sulak alanların öneminin üzerinde duran bilirkişi değerlendirmeleriyle birlikte, iklim değişikliği nedeniyle yağışsız günlerin arttığını, normal yağışların azaldığını ve şiddetli yağışların arttığını, bu durumun sonucu olarak acil durumlarda göl alanına ihtiyaç duyulabileceğini; tarım faaliyetleri için kullanılacak kimyasallar ve yapılacak faaliyetlerin, sulak alana zarar verebileceğini, gölün tarım alanına dönüştürülmesinin, sulak alanların ekolojik bütünlüğünü, dengeleyici yapısı ile ekosistem yapısını bozabileceği değerlendirmelerine dayanmış, söz konusu protokole ilişkin işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığını tespit etmiş, bununu sonucunda işlemin yürütmesinin durdurulmasına karar vermiştir."
“Marmara Gölü’nün ivedilikle restore edilmesi gerekir”
Doğa Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Kılıç, uluslararası öneme sahip bir sulak alan olma kriterlerini sağlayan bu alanın ivedilikle restore edilmesi gerekirken TİGEM’e tahsis edilerek tarıma açılmasının kabul edilemez olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
Marmara Gölü için atılması gereken acil adımlar
"Ulusal mevzuatımıza aykırı olan bu uygulamaya karşı sivil toplum kuruluşları bir arada mücadele ediyoruz. Mahkemenin belirlediği uzmanlar, göl ekosisteminin bu uygulamalardan olumsuz etkileneceğini ortaya koydu. Mahkeme heyeti bilim, hukuk ve vicdanla hareket ederek yürütmenin durdurulması kararını verdi. Mahkemeden şimdi iptal kararı vermesini bekliyoruz.
Marmara Gölü Sulak alan ekosistemi bütüncül bir şekilde korunmadığı takdirde burada üreyen, kıtalar arası göç yolculuğunda beslenmek için burayı kullanan ve kışlayan kuş türleriyle ve endemik balık türlerinin yaşam alanı yok olmuş olacak. Acilen Gördes Barajı’ndan Marmara Gölü’ne su bırakılması, Ahmetli Regülatörü’nden Marmara Gölü’ne kış ve bahar aylarında su verilmesi, göl çevresindeki alternatif su kaynaklarından göle su sağlanması, Kum Çayı’nın nehir yatağında kontrolsüz ve denetimsiz kum ocağı işletme faaliyetlerinin sona erdirilmesi ve derivasyon hattında nehir yatağının düzenlenmesi, göl çevresinde tarımsal üretim kuyuları ve su çekiminin kontrol altına alınması gerekiyor."
