Kuşların sığınağı Kuş Cennetleri, doğaseverlerin cazibe merkezi oldu
Ekosistem koruma ve iklim değişikliğiyle mücadelede kritik rol oynayan ve aynı zamanda kuşlar için önemli üreme, beslenme ve dinlenme noktaları sunarak biyoçeşitliliği destekleyen kuş cennetleri, doğaseverler için cazibe merkezi oldu.
Ekosistemlerin kalbi olarak bilinen sulak alanlar, hem biyoçeşitliliğin korunmasında hem de iklim değişikliği ile mücadelede kritik bir rol oynuyor. Doğal habitatlar sunarak birçok bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapan bu özel alanlar, özellikle kuşlar için büyük önem taşıyor. Kuşların göç yolları üzerinde stratejik noktalar oluşturarak birçok türün üreme, beslenme ve dinlenme ihtiyaçlarını karşılayan kuş cennetleri, sulak alanlar arasında en değerlileri olarak öne çıkıyor.
Ülkemizde yer alan birçok kuş cenneti, farklı türlerin yaşaması ve üremesi için ideal ortamlar sunuyor. Hem yerli hem de göçmen kuşların buluşma noktaları olan kuş cennetleri, aynı zamanda kuş gözlemcileri ve doğaseverler için de önemli cazibe merkezlerini oluşturuyor.
Sulak alanların korunması ise, su kalitesinin iyileştirilmesi, su seviyelerinin dengelenmesi ve doğal yaşam alanlarının sürdürülebilirliği açısından hayati önem taşıyor. Ancak, sanayileşme, tarımsal faaliyetler ve iklim değişikliği gibi faktörler, bu alanların tehdit altında kalmasına neden oluyor. Uzmanlar, bu nedenle, sulak alanların ve kuş cennetlerinin korunması için farkındalık yaratmak ve gerekli önlemlerin alınmasının, gelecek nesiller için önemli olduğunu ifade ediyor.
İşte dünyanın birçok bölgesinden Türkiye'ye gelen göçmen kuşlara ev sahipliği yapan büyüleyici güzelliğe sahip sulak alanlar ve kuş cennetleri…
Kırmıtlı Kuş Cenneti
Kırmıtlı Kuş Cenneti, Osmaniye’deki Kastabala Vadisi'nde bulunan Türkiye'nin önemli sulak alanlarından birini oluşturuyor. Göçmen kuşlar için önemli bir durak noktası haline gelen Kırmıtlı Kuş Cenneti, yerli yalıçapkını, alaca yalıçapkını ve İzmir yalıçapkını başta olmak üzere gece balıkçılı, pelikanlar, leylekler, balıkçıllar, ördekler, kazlar ve yırtıcı kuşlardan 250 türe ev sahipliği yapıyor.
Kırmıtlı'nın belde olduğu dönemlerde belediye başkanlığı yapan Ali Murtaza Doğan'ın cep telefonuyla çektiği fotoğraftaki kuş türünün İzmir yalıçapkını olduğunun ortaya çıkmasıyla ünü artan Kırmıtlı Kuş Cenneti, her dönem ziyaretçi akınına uğruyor. Osmaniye'de gezilecek yerler arasında ilk sırada gelen alanlardan birisi olan Kırmıtlı Kuş Cenneti’ne kent merkezinden minibüslerle yaklaşık 30 dakika gibi sürede ulaşılabiliyor.
Göksu Deltası Kuş Cenneti
Mersin'in Silifke ilçesinde yer alan Göksu Deltası Kuş Cenneti, birçok kuş türünün kışladığı bölge olma özelliğiyle dikkati çekiyor. 300'ü aşkın kuş çeşidiyle yabani hayat zenginliği oluşturan deltada, Akdeniz'in sadece belli özel bölgelerinde yaşayan saz horozu da gözlemlenebiliyor.
Göksu Nehri’nin batısında iki lagün olan Paradeniz ve Akgöl yer alırken, bölge ve çevresi Akdeniz’den gelen yağmur yüklü bulutlara açık olması sebebiyle fazla miktarda yağış alıyor.
Göksu Deltası kıyısı, kuş türlerine ev sahipliği yapmasının ardından Akdeniz’de yaşayan iki kaplumbağa türü olan Caretta caretta ve Chelonia mydas’ın halen yumurtalarını bıraktığı nadir bölgelerden biri olma özelliğini taşıyor.
İzmir Kuş Cenneti
İzmir'in Çiğli ilçesindeki Çamaltı Tuzlası'nda bulunan İzmir Kuş Cenneti, toy, mezgeldek, kulaklı orman baykuşu, sütlabi gibi çeşitlerin de yer aldığı yaklaşık 300 kuş türüne ev sahipliği yapıyor. Türkiye'de flamingoların da ürediği alanlardan olan bölge, nesli küresel ölçekte tehlike altında olan tepeli pelikana da yuva oluyor.
Manyas Kuş Cenneti
Balıkesir'in Bandırma ilçesindeki Manyas Kuş Gölü'nün kuzeydoğusunda yer alan Manyas Kuş Cenneti, plankton açısından zengin su ve yabani hayatın çeşitliliği sağlıyor. 266 türdeki kuşun yaşadığı Manyas Kuş Cenneti'nde, su kuşu yuvalama alanlarının uzaktan izlenmesini sağlayan kamera sistemi yer alıyor. Bu sulak alanda tepeli pelikan, karabatak, küçük karabatak, gece balıkçılı, alacabalıkçıl, gri balıkçıl, küçük ak balıkçıl, çeltikçi, kaşıkçıEr, bıyıklı sumru ve tepeli batağan gibi kuş türleri bulunuyor ve aynı zamanda ürüyor.
Efteni Gölü Kuş Cenneti
Göçmen kuşların konakladığı sahalardan biri olan Düzce'deki Efteni Gölü Kuş Cenneti, yaklaşık 150 türde kuşa ev sahipliği yapıyor. Leylek, yaban ördeği, tepeli beyaz balıkçıl, angut, sakar meke, kuğu, sakarca, yeşilbaş, fiyu, bekri, çıkrıkçın, kılkuyruk, kaşıkçın, elmabaş, pasbaş, gri balıkçıl, turna, toy, mezgeldek, çulluk, karatavuk, kızkuşu, karabatak gibi kuşların konakladığı bölge, kuş gözlemcilerinin ve doğaseverlerin ilgisini çekiyor.
Erçek Gölü Kuş Cenneti
Van'ın İpekyolu ilçesinde yer alan Erçek Gölü Kuş Cenneti, kılıçgaga, büyük cılbıt, kara boyunlu, batağan, angıt, flamingo, yaz ördeği gibi onlarca kuş türünü barındırıyor. Yerel türlerin yanı sıra flamingo gibi göçmen kuşların da önemli konaklama ve üreme alanları arasında yer alan Erçek Gölü Kuş Cenneti, ulusal ve uluslararası sınıflandırmalarda önemli kuş alanları arasında "B" sınıfı sulak alanlar içinde gösteriliyor.
Darıca Kuş Cenneti
Türkiye'nin canlı gen bankası olarak nitelendirilen Kocaeli'nin Darıca ilçesindeki Faruk Yalçın Hayvanat Bahçesi ve Botanik Parkı da 100'e yakın kuş türünü barınıyor. Hayvanat bahçesinde, nesli tükenme tehlikesi altındaki kuş türlerinin çoğalması için de önemli çalışmalar yapıldığı belirtiliyor.
Nallıhan Kuş Cenneti
Ankara'nın Nallıhan ilçesindeki Davutoğlan Mahallesi'ndeki Aladağ Çayı'nın Sarıyar Barajı ile birleştiği yerde oluşan, yapay bir sulak alan ekosistemi olan Nallıhan Kuş Cenneti ise yaklaşık 200 kuş türünü barındırıyor. Kış aylarında yeşilbaş, angıt, sakarmeke ve karabaş gibi kuş türlerinin bulunduğu Nallıhan Kuş Cenneti'nde, bu özelliği nedeniyle kış ortasında da kuş sayımları gerçekleştiriliyor.
Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti
Samsun'un Bafra, 19 Mayıs ve Alaçam ilçeleri sınırları içinde bulunan, Kızılırmak'ın Karadeniz'e döküldüğü alanın da içinde yer aldığı 56 bin hektar genişliğindeki Kızılırmak Deltası, Türkiye'nin önemli sulak alanlarının başında geliyor.
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan ve 359 kuş türüne ev sahipliği yapan Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, göç sırasında Karadeniz'i doğrudan aşan kuş türleri için hayati öneme sahip olmasıyla öne çıkıyor.
Deltada balaban, erguvani balıkçıl, kara leylek, kaşıkçı, boz ördek, çıkrıkcın, Macar ördeği, elmabaş patka, pasbaş patka, küçük orman kartalı, turna, sazhorozu, uzunbacak, kocagöz, bataklıkkırlangıcı, çizgili ötleğen, küçük karabatak, küçük akbalıkçıl, çeltikçi, dikkuyruk, küçük martı ve akkanatlı sumru gibi türler izlenebiliyor.
Sultan Sazlığı Kuş Cenneti
Türkiye'nin en önemli kuş cennetlerinden birisi olan Kayseri’deki Sultan Sazlığı da il merkezine 70 kilometre uzaklıkta bulunuyor.
1971 yılında koruma altına alınan Sultan Sazlığı, çok sayıda kuş türünün ve Türkiye'de az sayıda bulunan flamingoların evidir. Doğayı seven, özellikle kuşlara ilgi duyanların gezi rotalarından biri olarak biliniyor.
Dilek Yarımadası Kuşadası Milli Parkı
Kuşadası Milli Parkı, Aydın şehir merkezine 28 kilometre uzaklıktaki maviyle yeşilin buluştuğu önemli gezi rotalarından birisini oluşturuyor. Kuşadası Milli Parkı 1966 yılında Milli Park olarak ilan edilmiştir.
Büyük Menderes Deltası
Büyük Menderes Deltası, 250 kuş türüyle Türkiye'nin önemli sulak alanları arasında bulunuyor. Sahil kesimi boyunca uzanan Kuşadası Milli Parkı, muhteşem deniz manzarasıyla gelen misafirlere görsel şölen sunuyor. Çok sayıda hayvan ve bitki türüne ev sahipliği yapan park, ziyaretçilerine unutamayacakları anlar yaşatıyor.
Bafa Gölü Tabiat Parkı
Bafa Gölü, tabiat güzellikleriyle göz dolduruyor. 7 bin hektarlık alan 1994 yılında Tabiat Parkı olarak ilan edilen bölgede Herakleia Antik Kenti ve Latmos Antik Kenti bulunuyor. Tekneyle gezinti yapılabilen göldeki adacığa ise balıkçı kuşların burayı mesken tutmuş olması nedeniyle gidilemiyor.
Bafa Gölü Tabiat Parkı'nın bitki örtüsünü de iklime bağlı olarak zeytinlik ve çam ormanları oluşturuyor. Bafa Gölü'nde Menci ve Hayalet Adaları bulunuyor. Muğla’nın gezilecek en önemli yerleri arasında yer alan Bafa Gölü Tabiat Parkı, doğal güzellikleri ve tarihi değerleri ile ziyaretçilerini bekliyor.
