Bakanlık Kahverengi kokarcayla mücadele için devreye girdi
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, CHP Samsun Milletvekili Murat Çan'ın yazılı soru önergesini yanıtladı. Önerge, Samsun Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü'ndeki eski hizmet binasının biyolojik mücadele laboratuvarına dönüştürülmesi projesine ve kahverengi kokarcayla biyolojik mücadeleye yönelikti.
Laboratuvarlar ve Biyolojik Mücadele
Bakan Yumaklı, 2021'de kurulan laboratuvarın modern ve dünya standartlarında bir kompleks haline geldiğini belirtti. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde üretilen parazitoitler, kahverengi kokarca mücadelesinde kullanılmak üzere üretildi ve geçen yıl 22 bin parazitoit salımı gerçekleştirildi.
Yumaklı, 2023'ün Aralık ayında Fındık Araştırma Enstitüsü'nde biyolojik mücadele laboratuvarı kurulması talimatını verdiğini ve laboratuvarın 2024 yılı Ocak ayında üretime başladığını açıkladı. Bu yıl 5 bin parazitoit üretimi gerçekleştirilerek doğaya salımı planlandı.
Kahverengi Kokarca Tehdidi
Kahverengi kokarca, tarımsal üretimde büyük kayıplara neden olan istilacı bir zararlı olarak Türkiye'de ciddi bir tehdit oluşturuyor. İlk kez 2017 yılında Artvin'de tespit edilen bu zararlı, birçok meyve ve sebze türüne zarar veriyor. Kahverengi kokarca, özellikle fındık, elma, armut, turunçgiller, şeftali, ceviz, mısır, fasulye, domates, biber ve patlıcan gibi ürünlere zarar vererek verim ve kalite kaybına yol açıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığından kahverengi kokarcayla mücadeyle mücadele
Tarım ve Orman Bakanlığı, 2018 yılından itibaren kahverengi kokarca ile mücadele için çeşitli çalışmalar yürütüyor. Feromon tuzakları dağıtılarak zararlının yayılımı izleniyor ve halkın bilinçlendirilmesi amacıyla afiş ve broşürler hazırlanıyor. Ayrıca, yumurta parazitoidi Trissolcus japonicus'un kitlesel üretimi yapılarak 2023 yılı Haziran ayında salınımına başlandı.
2024 Yılı Planları
Bakan Yumaklı, 2024 yılında Giresun ilinde toplam 19 bin parazitoit salımı gerçekleştirileceğini açıkladı. Ayrıca, kahverengi kokarcanın bulunduğu, bulunma potansiyeli olan ve tarımsal anlamda önemli görülen 30 ilde 150 bin parazitoit salımı planlandığını belirtti.
Kahverengi Kokarca Nedir?
Bilimsel Adı: Halyomorpha halys
Kökeni ve Yayılımı: Kahverengi kokarca böceği, Asya kökenli bir böcek olup, özellikle Çin, Japonya ve Kore'de yaygındır. Gürcistan'dan Türkiye'ye geldiği saptanmış ve günde 30 kilometre yol kat edebilme yeteneği ile hızla yayılmaktadır.
Fiziksel Özellikleri: Kahverengi kokarca, adını kahverengi ve kalkan şeklindeki vücudundan alır. Yetişkin bireylerin boyu yaklaşık 1.5 ila 2 santimetre arasında değişir. Üst yüzeyi kahverengi, alt yüzeyi ise beyazımsı renktedir.
Zararlılığı: Kahverengi kokarca böceği, tarımsal üretimde büyük kayıplara neden olan istilacı bir zararlıdır. Birçok meyve ve sebze türüne zarar verir. Başlıca hedefleri arasında fındık, elma, armut, turunçgiller, şeftali, ceviz, mısır, fasulye, domates, biber ve patlıcan bulunur. Böcek, bitkilerin meyve ve sebzelerinde emgi yaparak verim ve kalite kaybına yol açar. Emgi yaptığı meyve ve sebzelerde derin nekrozlar, şekil bozuklukları ve doku kayıplarına neden olur.
Yaşam Alanları: Yazın fındık bahçeleri gibi açık alanlarda, kışın ise ev ve ahır gibi kapalı ortamlarda yaşamaya çalışır. Kış aylarında evlerde ve kapalı alanlarda kışlamak için barınır, bu da fiziki rahatsızlığa yol açabilir.
Mücadele Yöntemleri: Kahverengi kokarca ile mücadelede kimyasal ve biyolojik yöntemler kullanılmaktadır. Kimyasal mücadelede böceklere yönelik insektisitler uygulanırken, biyolojik mücadelede ise doğal düşmanları olan parazitoitler kullanılır. Türkiye'de bu kapsamda Trissolcus japonicus adlı parazitoit üretilip doğaya salınmaktadır. Yetkililer, vatandaşlardan bu böcekleri gördükleri yerde yok etmelerini istemektedir.
Kahverengi Kokarca Tehlikeli mi?
Kahverengi kokarca, bitkisel materyaller, ulaşım araçları ve ticari faaliyetlerle yayılıyor. İnsan sağlığına doğrudan bir tehlikesi bulunmayan bu zararlı, özellikle kışlamak için ev ve depo gibi korunaklı alanları tercih ediyor. Kahverengi kokarcanın neden olduğu fiziksel rahatsızlık ve tarımsal zararlar nedeniyle Tarım ve Orman Bakanlığı mücadele çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor.
