Amerika'nın Hedef Aldığı Husiler Kimdir? Kızıldeniz'de Neler Oluyor?
Gazze savaşında Hamas'a destek paylaşımı yapan Husiler'in kim olduğu, tarihi ve askeri gücü merak edildi. Yemen'de faaliyet gösteren bir grup olan Husiler'in Hamas'ı desteklediği açıklandı. Husiler şimdi de ABD ve İngiltere, 'Kızıldeniz'deki ticari gemilere yönelik saldırıları nedeniyle' gündemde yer alıyor. Peki, Husiler kimdir, ne zaman kuruldu? İşte Husiler ile ilgili bilgiler...
HUSİLER NE ZAMAN KURULDU?
Husiler 1990'lı yıllarda kurulsu. İran'dan destek alıyorlar. Lideri Hüseyin Bedreddin el-Husi. Husi aşireti lideri Bedreddin el-Husi'nin, İran'ın Kum kentinde gördüğü ilahiyat eğitimi sonucu 12 İmamcı Şii Caferi mezhebini kabul etmesiyle birlikte Husi hareketi, ideolojik açıdan Yemendeki Sünni ve Zeydi hareketlerden bağımsızlaşarak İran yönetimiyle paralel bir siyasal oluşuma dönüştü.
Sana Üniversitesi Eğitim ve Felsefe Bölümü üyesi Prof. Dr. Ahmed Muhammed ed-Dağşi, Zeydi Mezhebi'nin genel görüşleri arasında yer almayan Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman'ı Hz.Ali'den önce halife oldukları için suçlu ya da kafir görmek şiiliğe aykırı görüşlere sahip olan Carudiye ekolüne mensup olan Husi lideri Bedreddin el-Husi'nin İran'ın Kum kentinde ve Lübnan'da gördüğü ilahiyat eğitimi sonucu 12 İmamcı Şii Caferi mezhebini kabul ettiğine dikkati çekiyor.
1517'de Memlükler'den Osmanlı yönetimine geçen ve 1918'de Zeydi İmam Yahya'nın yönetimine giren Yemen, 1962'de cumhuriyet ile tanışmıştı.Husi Ensarullah hareketi ise 1962 öncesindeki İmamlar Devleti'nin kendi soyları çerçevesinde tekrar kurulmasını talep ediyor.Husiler kendilerinin Hz.Muhammed soyuna dayandığını ve yönetimin bu soydan kişilere verilmesi gerektiğini düşünüyor.
ŞİİLİKTEN SONRA ZEYDİLİĞİ SAVUNMAYA BAŞLADILAR
1990'lı yıllarda Şiilerin bir kolu olan Zeydiliği savunmak amacıyla ön plana çıkmaya başladılar. Yemen'in kuzeybatısındaki Saada bölgesinde etkililerdi.
Adlarını, Zeydiliğin en önemli isimlerinden Hüseyin Bedreddin El Husi'den alıyorlar.Amerika Birleşik Devletleri'nin 2003'te Irak'ı işgal etmesiyle Husiler, Amerikan karşıtı gösterilerle gündeme gelmeye başladılar. Hedeflerinde ABD'nin destek verdiği Yemen hükümeti de vardı. Dönemin devlet başkanı Abdullah Salih'i yolsuzlukla suçluyorlardı.
AMERİKA VE İSRAİL KARŞITLIĞI İLE BİLİNİYORLAR
"Amerika'ya ölüm, İsrail'e ölüm" sloganlarıyla dikkat çektiler. Bu dönemde dini hareketleri silahlı bir isyana dönüştü. hükümet güçleriyle çatışmaya başladılar.Liderleri Hüseyin Bedreddin El Husi 2004'te hükümet güçleri tarafından öldürüldü.Husiler, 10 yıl sonra, 2014'te başkent Sanaa'yı ele geçirdi. Amerika Birleşik Devletleri'nin destek verdiği dönemin Yemen Devlet Başkanı Abid Rabbo Mansur Hadi 2015'te Suudi Arabistan'a kaçmak zorunda kaldı.
HUSİLER ULUSLARARASI ARENADA TANINIR HALE GELDİ
Yemen'de yıllarca sürecek iç savaş başlarken Husiler uluslararası toplum tarafından daha da tanınır hale geldi.
İç savaşta Husilere İran destek verirken Yemen hükümetinin arkasında Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri yer aldı.
Amerika Birleşik Devletleri de koalisyon güçlerine askeri destek sağlıyordu.
HUSİLER SUUDİ ARABİSTAN'IN PETROL TESİSLERİNE SALDIRI DÜZENLEDİLER
Husiler bu dönemde ülke sınırlarını aşan drone ve füze saldırılarıyla manşetlere oturdu.En çok ses getireni 2019'da Suudi Arabistan'ın petrol tesislerine düzenlenen saldırıydı.Suudi Arabistan'ın petrol üretimi sekteye uğrarken petrol fiyatları arttı.Husiler bir yıl sonra bu kez Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'a balistik füze saldırısı düzenledi.
2022'de Birleşik Arap Emirlikleri'nin başkenti Abu Dabi'ye düzenlenen drone saldırısında 3 kişi öldü.Yıllar süren savaşın ardından Suudi Arabistan, Husiler'i yenilgiye uğratamayınca müzakere masasına oturdu.Barış müzakereleri zaman zaman aksamalar olsa da sürüyor.Husiler, halen başkent Sanaa'nın yanı sıra Yemen'in kuzeyini kontrol ediyor. Kızıldeniz kıyıları da kontrolleri altında.
YEMENLİLERİN BÜYÜK BİR KISMI HUSİLERİN KONTROLÜNDE YAŞIYOR
Husiler vergi toplayıp para da basıyor. Birleşmiş Milletler'in 2010 verilerine göre destekçilerinin sayısı 100 bin ila 120 bin arasında değişiyor. Bunların içinde silahlı milisler de bulunuyor.Husiler silahlı bir gruba dönüştükten sonra kendilerine rol modeli olarak Lübnan'daki Hizbullah örgütünü seçti.
ROL MODEL OLARAK HİZBULLAHI ÖRNEK ALIYORLAR
2014'ten beri Hizbullah'tan askeri eğitim aldıkları söyleniyor. Husiler, Hizbullah ve Hamas ile birlikte kendilerini İran öncülüğündeki direniş ekseninin parçası olarak tanımlıyor.
ABD ve Suudi Arabistan, İran'ı drone ve füzeler sağlamakla suçluyor.
HUSİLER KENDİLERİNİ FİLİSTİNLİLERİN SAVUNUCUSU OLARAK GÖRÜYOR
Husiler, Gazze Savaşı ile yeniden gündeme oturdu.Kendilerini Filistinlilerin savunucuları olarak tanımlayan Husiler, Gazze'ye destek için Kızıldeniz'de İsrail'e giden gemileri hedef almaya başladı.Kasım'da İsrail'e ait olduğunu iddia ettikleri bir kargo gemisini ele geçirdiler.Başka ticari gemilere de drone ve balistik füze saldırıları düzenlediler.
ABD ve İngiltere, Kızıldeniz'de ticari gemileri hedef alan Yemen'deki Husilere ait askeri noktalara havadan ve denizden saldırı gerçekleştirdi. ABD Başkanı Joe Biden, saldırının Husilere açık bir mesaj olduğunu ifade etti. Husiler ise ABD ve İngiltere'nin Yemen'i vurarak "büyük bir hata" yaptığını belirtirken, Suudi Arabistan saldırılardan büyük bir endişe duyulduğunu vurguladı.
İsrail'in Gazze Şeridi'ne saldırılarında 98. güne girilirken, ABD ve İngiltere ordusu Kızıldeniz'de İsrail ile bağlantılı ticari gemileri hedef alan Yemen'deki Husileri vurdu. Yerel kaynaklar, ABD ve İngiltere'nin gece boyunca düzenlediği saldırılarda İran destekli Husilerin kontrolünde olan başkent Sana'nın kuzeyindeki bir askeri üssün, Hudeyde Havalimanı çevresinin, Saada ili ve Zamar şehrindeki bazı noktaların, askeri birliklerinin hedef alındığını aktardı.
