Hıdır Çak’tan deprem uyarısı: Adana ve Türkiye depreme hazır değil
Adana İnşaat Odası Şube Başkanı Hıdır Çak, şehrin deprem güvenliği konusunda önemli uyarılarda bulundu. Çak, Adana'nın ve Türkiye'nin depreme hazır olmadığını belirterek, 6 Şubat depremlerinin ardından yaşanan hasarların ve binaların durumunun, şehirdeki riskleri gözler önüne serdiğini vurguladı. Çak, "200 kilometre uzakta gerçekleşen bir depremde bile Adana'da 450'ye yakın can kaybı yaşandı ve birçok bina yıkıldı ya da ağır hasar gördü. Ancak, bu hasarların tespiti ve binaların güçlendirilmesi konusunda gereken adımlar atılmadı" dedi. Çak, özellikle orta hasarlı binaların durumu hakkında bilgi vererek, güçlendirme süreçlerinde yaşanan aksaklıkları ve kentsel dönüşüm uygulamalarının yetersizliğini eleştirdi.
“Tüm Türkiye depreme hazır olmadığı gibi Adana’da yeni bir depreme hazır değil”
Adana İnşaat Odası Şube Başkanı Hıdır Çak, “Tüm Türkiye depreme hazır olmadığı gibi Adana’da yeni bir depreme hazır değil. Depreme hazırlık konusunda gerek merkezi yönetimin gerekse yerel yönetimlerin çok fazla sorumluluğu var. Özellikle Adana’da 6 Şubat depremlerinde gördük ki bizden 200 kilometre uzakta bir depremde bile çok fazla etkilendiğimiz, 450’ye yakın can kaybımız, 11 adet binamızın yıkılması, çok sayıda ağır ve orta hasarlı binamızın olması olayın ne durumda olduğunu gösteriyor. Son depremde yapılan hasar tespitlerde çalışmalarında en önemli bulgulardan bir tanesi Adana’da 450 bin civarındaki konutun büyük bir bölümü az hasarlı, orta hasarlı ve bir bölümü ağır hasarlı olarak depremi atlattı. Orta hasarlı bina ve ağır hasarlı binalarda maalesef ki hem yerel yönetimlerin hem merkezi yönetimin yapılması gereken güçlendirme, performans analizleri, binaların mevcut durumuyla ilgili çok sayıda tespitin yerinde yapılması gerekiyordu. Fakat bunların birçoğu yapılmadı. Orta hasarlı binaların akıbeti hala belli değil. 2 Defa uzatılan güçlendirme ruhsatlandırma süreci vardı. Bu süreçte maalesef ki akamete uğradı. Adana’da yerel yönetimlerin ruhsat verememe konusunda ataleti neredeyse orta hasarlı binanın tamamını ağır hasarlı statüsüne taşıdı. Bu binaların güçlendirilemedi. Şu an Adana’daki mevcut yapı stoku hakkında doğrudan yapılan bir çalışmada yok. Sadece parsel bazlı kentsel dönüşüm kapsamında başvuru üzerine binada çıkacak olan riskli yapı nezdinde güçlendirme dışında yeniden yapma, yerinde dönüşüm sistemi uygulanıyor. Bunun dışında alan bazlı, bölge bazlı kentsel dönüşüm uygulamaları çok ağır devam ediyor. Özellikle Sinan Paşanın yıllardır devam eden bir kangren olduğunu biliyoruz” diye ifade etti.
“Deprem sonra hasar tespit çalışmaları tamamen gözlemsel yapılıyor”
Hıdır Çak 6 Şubat depremlerinin ardından yapılan hasar tespit çalışmaları hakkında önemli açıklamalarda bulundu: “Herhangi bir binanın deprem sonrasında hasar tespit çalışmasının değiştirilebiliyor olması yada vatandaşlarımızın bu konu da kuşkuya düşüyor olması maalesef ki sistemde çok büyük zafiyetlerin olduğuna işaret. Orta hasarlı bir binanın az hasarlı yada ağır hasarlı binanın orta hasarlı binaya çevriliyor olması kabul edilebilir bir şey değil. Deprem sonra hasar tespit çalışmaları tamamen gözlemsel yapılıyor. 6 Şubat depreminden sonra depremin etki alanın çok geniş olması, 11 ili etkiliyor olması ve 11 ile aynı anda teknik personel göndermemin vermiş olduğu sıkıntılar hat safhadaydı. Bizler İnşaat Odası Şube mühendisleri olarak bu hasar tespit çalışmalarına destek olduk fakat kamu kurum kuruşlarından alınan inşaat mühendislerinin, teknik elemanların, mimarların, mühendislerin sayısının yetersiz olmasından kaynaklı, çok fazla tecrübe edinmemiş, kendisini bu konuda yetiştirmemiş, uzmanlaşmamış çok fazla teknik eleman sahada hasar tespit çalışması yaptı. Bu hasar tespit çalışmalarında bazen zafiyetler olduğunu yaşadık. İlk ön hasar tespit çalışmalarından sonra kesin hasar tespit çalışmalarına gidildiğinde bazı binaların hasar derecelerinin değiştiğini gördük. Bu da vatandaşlar tarafından kuşkuyla karşılandı. Yapılan hasar tespit çalışmalarının tamamı gözlemseldir. Orada sadece binanın depremden etkilenme derecesini ölçer. Nasıl etkilendiğini gösterir.”
Adana’da yıkımın en fazla olan ilçe Çukurova”
Çak Adana’da hasar alan binalar hakkında şunları söyledi: “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Adana’daki 450 bin konuttan yaptığı araştırma ve tespitten sonra elimizde bir done var. Çukurova ilçesinde 11 binanın yıkıldığını 70 tane ağır hasarlı bina olduğunu 163 tane orta hasarlı bina olduğunu 2273 tane az hasarlı bina olduğunu biliyoruz. Genel olarak baktığımız zaman yıkımın en fazla Çukurova ilçesinde gerçekleştiğini fakat orta hasarlı ve ağır hasarlı binalara baktığımızda Seyhan ilçemizin biraz daha bundan etkilendiğini görmekteyiz. Özellikle Seyhan ilçemizde 800 civarında orta hasarlı, 360 civarında da ağır hasarlı binanın olduğunu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yaptığı hasar tespit çalışmalarında görüyoruz. Tabi bu rakamların bazıları mahkeme kararı ile değişmiş olabilir."
