Adana, 2022 yılında GSYH'de 33. sırada yer aldı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından İl bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2022 sonuçları açıklandı. Yapılan açıklamaya göre; 2022 yılında Adana'nın kişi başına GSYH değeri 135 bin 798 TL ile 33. sırada yer aldı.
Adana'yı, 128 bin 920 TL ile 34. sırada yer alan Şanlıurfa, 128 bin 512 TL ile 35. sırada yer alan Diyarbakır ve 127 bin 864 TL ile 36. sırada yer alan Mardin izledi.
Adana'nın kişi başına GSYH'si, 2021 yılında 117 bin 560 TL olarak gerçekleşmişti. 2022 yılında kişi başına GSYH'de Adana'nın en yakın takipçisi olan Şanlıurfa'ya göre 7 bin 878 TL, Türkiye ortalamasına göre ise 167 bin 114 TL fark oluştu.
Adana'nın 2022 yılındaki GSYH değeri ise 176 milyar 736 milyon TL oldu. Bu değer, 2021 yılındaki GSYH değerine göre yüzde 10,6 oranında artış gösterdi. Adana'nın GSYH'si, 2022 yılında Türkiye GSYH'sinin yüzde 1,7'sini oluşturdu.
Adana'nın GSYH'sinin en büyük payını oluşturan faaliyet alanı, 2022 yılında da hizmetler sektörü oldu. Hizmetler sektörünün payı yüzde 47,1 olarak gerçekleşirken, sanayi sektörünün payı yüzde 28,9, inşaat sektörünün payı ise yüzde 15,8 olarak gerçekleşti.
İSTANBUL, TÜRKİYE GENELİNDE GAYRİSAFİ YURT İÇİ HASILA (GSYH) PAYINDA LİDER
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2022 yılı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) sonuçlarına göre, İstanbul'un GSYH'den aldığı pay yüzde 30,4 ile en yüksek oldu. Şehir, 4 trilyon 564 milyar 280 milyon TL GSYH ile birinci sırayı alırken, Ankara ve İzmir sırasıyla yüzde 8,9 ve yüzde 6,5 payla izledi.
İl bazında GSYH sıralamasında son üç sırada ise sırasıyla 11 milyar 288 milyon TL ile Tunceli, 10 milyar 539 milyon TL ile Ardahan ve 8 milyar 287 milyon TL ile Bayburt bulunuyor. İlk beş ilin toplam GSYH'den aldığı payın yüzde 53,9 olduğu belirtildi.
ADANA VE MERSİN GSYH SIRALAMALARINDA
Adana, 135 bin 798 TL GSYH değeri ile 33. sırada, Mersin ise 162 bin 806 TL GSYH değeri ile 18. sırada yer aldı. Öte yandan, kişi başına GSYH sıralamasında Kocaeli, 302 bin 772 TL ile ilk sırayı alırken, İstanbul ve Tekirdağ da sırasıyla yüzde 287 bin 524 ve yüzde 253 bin 501 pay aldı.
İSTANBUL'UN FAALİYETLERDEKİ ROLÜ VE SEKTÖR PAYLAŞIMI
İstanbul, tarım ve diğer hizmet faaliyetleri hariç, tüm faaliyetlerde en yüksek paya sahip il olarak öne çıkıyor. Bilgi ve iletişim faaliyetlerinde yüzde 65,4, finans ve sigorta faaliyetlerinde yüzde 59,0, mesleki, idari ve destek hizmetlerde yüzde 46,7 pay aldığı belirtildi. Konya tarım sektöründe yüzde 6,2 payla birinci sıradayken, Ankara diğer hizmet faaliyetlerinde yüzde 43,4 payla lider konumda.
İSTANBUL'UN BÜYÜME KATKISI VE SEKTÖR PAYLAŞIMI
İstanbul, 2022 yılı Türkiye GSYH büyümesine yüzde 2,46 ile en fazla katkı sağlayan il oldu. Şehrin toplam GSYH'sinin yüzde 36,5'i hizmetler sektöründen geldiği açıklandı. Sanayi sektörü yüzde 19,3 payla ikinci sırada, mesleki, idari ve destek hizmetler ise yüzde 7,0 payla üçüncü sırada yer aldı.
GSYH BÜYÜME HIZINDA İLLER ARASI FARKLAR
Zincirlenmiş hacim endeksiyle GSYH, 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 5,5 arttı. Bu artışın Türkiye genelinde üzerinde olan 26 il arasında en yüksek artışı yüzde 21,8 ile Antalya, yüzde 21,4 ile Kırşehir ve yüzde 17,0 ile Kilis yaşadı. En fazla azalış ise yüzde 9,4 ile Artvin, yüzde 9,5 ile Erzincan ve yüzde 11,0 ile Karabük illerinde görüldü.
İSTANBUL, TÜRKİYE GSYH BÜYÜMESİNE EN BÜYÜK KATKIYI SAĞLADI
İstanbul, 2022 yılında Türkiye GSYH büyümesine yüzde 5,5 oranında en fazla katkı sağlayan il oldu. İstanbul'u yüzde 0,65 ile Antalya ve yüzde 0,55 ile Ankara takip etti. Negatif yönlü katkıda bulunan iller arasında ise yüzde 0,03 ile Osmaniye, yüzde 0,03 ile Elazığ ve yüzde 0,06 ile Hatay öne çıktı.
İL BAZINDA GAYRISAFI YURT İÇI HASILA (GSYH) NASIL HESAPLANIR?
İl bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH), bir bölgenin ekonomik performansını ölçen bir göstergedir ve genellikle bir yıl içinde üretilen mal ve hizmetlerin toplam değerini ifade eder. Bu değer, bir ilin veya bölgenin ekonomik büyüklüğünü ve katma değerini yansıtarak ekonomik kalkınma seviyesini ölçmeye yardımcı olur. İl bazında GSYH hesaplanırken genellikle şu adımlar izlenir:
Üretim Yöntemi veya Gelir Yöntemi: İlk olarak, bir ildeki veya bölgedeki firmaların üretim faaliyetleri üzerinden GSYH hesaplanabilir. Bu yöntemde, bir ildeki şirketlerin toplam üretim değeri toplanarak GSYH elde edilir. Ayrıca, gelir yöntemiyle de hesaplama yapılabilir. Bu durumda, bireylerin, şirketlerin ve hükümetin elde ettiği toplam gelirler toplanarak GSYH bulunur.
Harcamalar Yöntemi: Harcamalar yöntemi, tüketici harcamaları, yatırımlar, devlet harcamaları ve net ihracatın toplamını içerir. Bu yöntemle GSYH, bir ildeki veya bölgedeki tüm harcamaların toplamını temsil eder. Formül şu şekildedir:
C: Tüketici harcamaları
I: Yatırımlar
G: Devlet harcamaları
X: İhracat
M: İthalat
Sektörel Katma Değerlerin Toplanması: GSYH, ekonomiyi oluşturan farklı sektörlerin (tarım, sanayi, hizmetler, vb.) katma değerlerinin toplamı olarak da hesaplanabilir. Bu durumda, her sektörün katma değeri ayrı ayrı hesaplanır ve toplanarak GSYH elde edilir.
Fiyat Ayarlaması ve İndeksleme: GSYH hesaplanırken, cari fiyatlar kullanılabileceği gibi, sabit fiyatlar (sabit baz yılına göre düzeltilmiş fiyatlar) da kullanılabilir. Bu sayede zaman içindeki fiyat değişimleri dikkate alınarak nominal GSYH'nin reel GSYH'ye dönüşümü sağlanır. Bu işlem, GSYH'nin gerçek ekonomik büyümeyi yansıtmasını sağlar.
Bu adımlar genel bir çerçeve sunar ve GSYH'nin hesaplanması, ülkelere göre farklılık gösterebilir. Türkiye'de GSYH hesaplamaları Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından belirlenen ulusal hesaplamalara dayanır ve il bazında detaylandırma da TÜİK tarafından gerçekleştirilir.
