Cumartesi günkü "Avcı Ayı kısmi ay tutulması" nasıl izlenir?
SERHAT AKARSU
(İLKHABER)- Cumartesi gecesi gökyüzünüz açıksa, Ay'ın doğarken gözlerinizi yukarıya çevirin ve Avcı Dolunayı'nı ve devam eden bir ay tutulmasını gözlemleyebilirsiniz.
Ekim ayının Dolunayı, 28 Ekim gecesi gökyüzünde belirecek. Bu Dolunay, "Avcı Ayı" olarak da bilinir ve bazı bölgelerde tuhaf bir şekilde görünebilir. Özellikle Atlantik Kanada ve Uzak Kuzey bölgelerinde kısmen gölgeye batmış gibi gözükebilir.
"Avcı Ayı" adı tarihsel bir öneme sahiptir. Geleneksel olarak Ekim ayı, avcıların kış mevsimine hazırlandığı bir dönem olarak kabul edilir. Bu ayın parlak aydınlatması, avcıların avlarını izlemelerine yardımcı olur, çünkü hayvanlar yiyecek toplama ve soğuk aylara hazırlık döneminde daha aktif hale gelirler.
Bu göksel olayı gözlemlemek isteyenler için, bir teleskop veya dürbün kullanmak, Ay'ın yüzeyindeki kraterler ve detaylarını daha yakından inceleme fırsatı sunar, bu da gözlem deneyimini daha da zenginleştirir.
Ekim ayındaki Dolunay aşamaları şu şekildedir: 6 Ekim'de Son Dörütte, 14 Ekim'de Yeni Ay, 22 Ekim'de İlk Dörütte ve 28 Ekim'de Avcı Ayı Dolunayı.
Astronomi tutkunları için, bu Avcı Ayı, kozmosun güzelliklerini gözlemleme fırsatı sunuyor. Takvimlerinizi işaretleyin ve Ekim 2023 Dolunayı'nın büyüleyici güzelliğine tanıklık etmeye hazırlanın.
Ayrıca, bu yılın Dolunaylarına her birinin özel adları verilir. Hasat Ayı ve Avcı Ayı gibi adlar, geleneksel takvimlere ve yerel folklorlere dayanır. Hasat Ayı, sonbahar ekinoksuna en yakın Dolunay'dır ve ardından Avcı Ayı gelir. Bu yıl Hasat Ayı Eylül ayının sonlarına rastladığı için 28-29 Ekim Dolunayı, 2023'ün Avcı Ayı olarak kabul edilir.
Ayrıca, 28 Ekim gecesi Ay ve Güneş neredeyse mükemmel bir hizalama yapacak ve bu da parçalı bir Ay tutulmasına neden olacak. Bu tutulma, Avrupa, Afrika ve Asya'da gözlenebilecek en iyi şekilde gerçekleşecek. Kanada'da Ay doğarken bazı bölgelerde de gözlemlenebilecek. Cape Breton Adası, Newfoundland ve Nunavut gibi bölgelerde Ay'ın güney kutbunun gölgede olduğu görülebilecek. Bu, Ay'ın Dünya'nın gölgesinin bir kısmından geçerek parçalı bir Ay tutulması oluşturduğu anlamına gelir.
Bu grafik, popüler isimleri, 'süper' ya da 'mikro' Ay olup olmadıkları, 'perigee' ya da 'apogee' Ay olup olmadıkları ve başka bir şekilde dikkat çekici olup olmadıkları (Hasat Ayı, Ay tutulması, vb.) dahil olmak üzere 2023'ün 13 Dolunayının her biri hakkında ilgili tüm verileri toplamaktadır. Kredi: Scott Sutherland/NASA'nın Bilimsel Görselleştirme Stüdyosu/Fred Espenak
Parçalı veya yarım ay tutulması
Dolunay, 28 Ekim gecesi Güneş ve Dünya ile neredeyse mükemmel bir şekilde hizalanacak ve Ay'ın Dünya'nın gölgesinin bir kısmından geçmesine neden olacak.
Bu ay tutulmasının zamanlaması Avrupa, Afrika ve Asya'dan izleyenler için en iyisidir. Ancak, Ay doğarken Türkiye'deki gözlemciler için de görülebilir.
Gözlem için en iyi yerlerden bazıları Cape Breton Adası, Newfoundland, Nunavut ve Kanada'nın diğer bölgeleridir. Ay'ın yükselişi sırasında, bazı gözlemciler Ay'ın güney kutbunun gölgede olduğunu görebilirler. Bu, Ay'ın Dünya'nın gölgesinin karanlık umbrasına dalmasından kaynaklanır ve parçalı ay tutulmasını oluşturur.
Türkiye'de gökyüzü gözlemi yapmak isteyenler için birçok harika mekân bulunuyor. İşte bu mekânlardan bazıları:
Saklıkent Gözlemevi, Antalya:
Bakırtepe'de 2550 metre yükseklikte bulunan bu gözlemevi, Türkiye'de tanınmış bir gözlem noktasıdır.
Astronomi ve uzay bilimleri meraklıları için popüler bir buluşma noktasıdır.
Aynı zamanda kamp yapma imkânı sunan çevresinde alanlar bulunmaktadır.
Gelemiş Gözlemevi, Antalya:
Antalya'nın Kaş ilçesinde yer alır ve ışık kirliliği azdır.
Gökyüzü açık olduğunda muhteşem yıldız gözlemi sunar.
Kartal Gölü Tabiatı Koruma Alanı, Muğla:
1903 metre yükseklikte bulunan bu alan, açık havalarda yıldız gözlemi yapmak için ideal bir yerdir.
Alpin bitki örtüsü ile kaplı ve doğal güzellikleriyle ünlüdür.
Işık kirliliği olmayan ve nem oranı düşük bir alandır.
Kaçkar Dağları, Doğu Karadeniz:
3500 metreyi aşan zirvesi ile Kaçkar Dağları, doğal güzelliklerin yanı sıra gökyüzü gözlemi deneyimi sunar.
Zirvede çadır kurarak gökyüzündeki yıldızları izleme fırsatına sahip olabilirsiniz.
Doğu Anadolu Gözlemevi, Erzurum:
Erzurum'da bulunan bu gözlemevi, 3170 rakımlı Konaklı Karakaya tepelerinde yer almaktadır.
Teleskopunun özel olarak tasarlandığı bu gözlemevi, 2023 yılında halka açılması planlanmaktadır.
Uzay ve astronomi çalışmaları için önemli bir merkez olma yolundadır.
Daha batıdaki bölgelerde, yükselen Ay daha parlak görünmeyebilir, çünkü hala tutulmanın "penumbral" kısmında olacaktır. Bu, Dolunay'ın hala Dünya'nın gölgesinin hafifçe etkilendiği bir aşama olduğu anlamına gelir.
Astronomi meraklıları için bu, kozmosun harikalarını gözlemlemek için harika bir fırsattır. Dolunay'ı izlemeyi unutmayın ve Ekim 2023 Dolunay'ının büzücü güzelliğiyle büyülenmeye hazırlanın.
Ekim Dolunayı Neden Avcı Ayıdır?
Ekim Dolunayı, Kuzey Yarımküre'de "Avcı Ayı" olarak adlandırılır ve bu isim geçmiş yüzyıllarda ortaya çıkmıştır. Bu adlandırmayı anlamak oldukça kolaydır, çünkü Ekim ayı, geleneksel olarak av mevsiminin başladığı bir döneme işaret eder. Bu dönemde, av hayvanları (örneğin, geyik, hindi ve sülünler), sonbaharın ortasından sonuna kadar avlanırken, yaz sonu ödülleriyle beslenirler. Ayrıca, daha soğuk hava koşulları, etin depolanmasını ve saklanmasını kolaylaştırır.
Ekim ayı gelirken, yapraklar ağaçlardan dökülür ve bu da Ay'ın ışığının daha fazla görünmesini sağlar. Bu, geceleyin av hayvanlarını görmeyi ve avlamayı kolaylaştırır. Gündüzleri bile çalılar daha seyrek olduğu için avlanma ve iz sürme daha basit hale gelir.
Ekim ayı, Anglo-Sakson bölgelerinde tarihsel olarak tilki avlarının başladığı bir dönemi de işaret eder. Dökülen yapraklar ve anızlı tarlalar, tilkilerin etkili bir şekilde tespit edilmesini ve takip edilmesini kolaylaştırdı. Günümüzde tilki avı büyük ölçüde yasaklanmış olsa da, bu tarihsel önem, Ekim ayındaki Dolunay ile hala ilişkilendirilir.
Ayrıca, Ekim ayının diğer adları da bulunur. Bazı topluluklar, bu ayı "Av Ayı" olarak adlandırarak, ayın kişiden ziyade av eylemiyle ilişkilendirir. Ancak bu ayın Dolunayı'nın av sezonuyla yakından bağlantılı olduğu açıktır.
Ekim ayındaki Dolunay, av sezonunun başlangıcı olarak kabul edildiği için, bu dönemin çeşitli adlarla anılması yaygındır. Bu adlar, ayın tarihsel, kültürel ve coğrafi bağlamına göre değişebilir ve bu nedenle Ekim Dolunayı farklı topluluklarda farklı isimlerle anılır. Avcı Ayı gibi popüler adın yanı sıra, Ekim Dolunayı'na "Hasat Ayı" veya "Dökülen Yapraklar Ayı" gibi diğer adlar da verilir.
