Mali Eylem Görev Gücü (FATF) nedir? Gri listeden nasıl çıkılır?
Mali Eylem Görev Gücü (FATF), 1989 yılında G-7 ülkeleri tarafından kurulan ve günümüzde 39 ülke ve 2 uluslararası kuruluştan oluşan hükümetlerarası bir organizasyondur. Amacı, karapara aklama, terörün finansmanı ve kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı ile mücadelede uluslararası standartlar oluşturmak ve bu standartlarla uyumlu yasal ve kurumsal tedbirlerin alınması ve bu tedbirlerin operasyonel açıdan etkili bir şekilde uygulanmasını teşvik etmektir.
FATF'nin temel faaliyetleri şunlardır:
Uluslararası standartlar oluşturmak: FATF, 40 Tavsiye olarak bilinen bir dizi standart geliştirmiştir. Bu tavsiyeler, finansal kurumlar, yasal meslek mensupları ve kumarhaneler gibi çeşitli sektörler için kara para aklama ve terörün finansmanıyla mücadele için uyulması gereken yasal, düzenleyici ve operasyonel önlemleri belirler.
Üye ülkelerin uyumluluğunu değerlendirmek: FATF, üye ülkelerin 40 Tavsiye'yi ne kadar iyi uyguladıklarını değerlendirmek için karşılıklı değerlendirmeler yürütür. Bu değerlendirmeler, ülkelerin kara para aklama ve terörün finansmanıyla mücadeledeki güçlü ve zayıf yönlerini belirlemelerine yardımcı olur.
Teknik yardım sağlamak: FATF, üye ülkelere ve diğer ülkelere kara para aklama ve terörün finansmanıyla mücadele kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı olmak için teknik yardım sağlar. Bu, eğitim, yasal ve düzenleyici reformlar ve kurumsal kapasite geliştirme gibi alanlarda destek içerir.
Kamuoyunu bilinçlendirmek: FATF, kara para aklama ve terörün finansmanının tehlikeleri ve bu suçlarla mücadelede kullanılan yöntemler hakkında kamuoyunu bilinçlendirmek için çalışır.
FATF'nin çalışmaları, küresel finansal sistemin bütünlüğünü korumaya ve kara para aklama ve terörün finansmanıyla mücadelede küresel çabaları koordine etmeye yardımcı olmaktadır.
Türkiye, 1999 yılından beri FATF'ye üyedir.
FATF GRİ LİSTESİ NEDİR? GRİ LİSTEDEN NASIL ÇIKILIR?
FATF Gri Listesi'nden çıkmak, uzun ve kapsamlı bir süreçtir. Bu süreçte, gri listeye alınan ülkenin, FATF tarafından belirlenen 40 Tavsiye'yi tam olarak uygulaması ve bu uygulamanın etkinliğini gösteren kanıtlar sunması gerekir.
Sürecin temel adımları şunlardır:
Siyasi taahhüt: Ülkenin en üst düzey yetkilileri, FATF'nin standartlarına uyma taahhüdünde bulunmalıdır.
Eylem Planı Hazırlama: Ülke, FATF'nin 40 Tavsiye'yi nasıl uygulayacağına dair bir eylem planı hazırlamalıdır. Bu plan, yasal ve düzenleyici reformlar, kurumsal kapasite geliştirme ve risk değerlendirme gibi alanlarda atılacak adımları ayrıntılı olarak açıklamalıdır.
Eylem Planının Uygulanması: Ülke, eylem planında öngörülen adımları zamanında ve etkin bir şekilde uygulamalıdır.
Karşılıklı Değerlendirme: FATF, ülkenin eylem planının ilerlemesini değerlendirmek için bir veya daha fazla karşılıklı değerlendirme gerçekleştirir. Bu değerlendirmeler, ülke yetkilileri ve FATF uzmanlarından oluşan bir ekip tarafından yapılır.
Teknik Yardım: Ülke, eylem planını uygulamada zorluk çekiyorsa, FATF'den teknik yardım talep edebilir.
Tekrar Değerlendirme: FATF, ülkenin 40 Tavsiye'yi ne kadar iyi uyguladığını değerlendirmek için bir tekrar değerlendirme gerçekleştirir. Ülke, tüm kriterleri başarıyla karşılarsa gri listeden çıkarılır.
Gri listeden çıkma süreci, ülkenin karmaşıklığına ve siyasi iradesine bağlı olarak değişebilir. Türkiye'nin 2021 yılında gri listeye alınmasının ardından, Hazine ve Maliye Bakanlığı koordinesinde ilgili kamu kurumları tarafından yoğun bir çalışma yürütülmüştür. Bu çalışmalar kapsamında, yasal ve düzenleyici alanda önemli reformlar yapılmış, kurumsal kapasite güçlendirilmiş ve risk değerlendirme sistemleri geliştirilmiştir.
Mali Eylem Görev Gücü (FATF), Türkiye'nin 3 yıl süren çabalarının ardından gri listeden çıkarılmasına karar verdi. Karar, FATF'ın Singapur'da düzenlenen toplantısında duyuruldu. Türkiye resmi olarak gri listeden çıkarılmıştır.
FATF gri listesinden çıkmak, Türkiye için önemli bir başarıdır. Bu sayede, Türkiye'nin uluslararası finansal sistemdeki imajı ve itibarı güçlenmiştir. Ayrıca, yabancı yatırımların çekilmesi ve ticaretin kolaylaşması gibi birçok olumlu etkiye yol açması beklenmektedir.
