O Adana'nın tek avize ustası: Mecit Karaüzüm
Adana’da 40 yılı aşkın bir süredir avize imalatı yapan Mecit Karaüzüm, şu anda Adana’da bu mesleği yapan tek kişi olmanın hem gururunu hem de burukluğunu yaşıyor. Çocukken abisinden görerek hobi olarak başladığı işi 40 senedir meslek olarak devam ettiren Karaüzüm, “Adana’da şu an bu işi benden başka yapan yok. Adana’da tekiz. Biz de işimizi severek yapıyoruz. Ama bizden sonra Adana’da bunu yapan kalır mı, burası benden sonra da devam eder mi? Bilemiyorum. Avize kesinlikle yaşatılması gereken bir tarih. Bu nereden bakarsan bak bir sanat” dedi.
Çoğumuzun çocukluğunun bir parçası olan ve çoğu evde bulunan avizelerin yerini modern ışıklandırmalar almaya başladı. Avize imalatı ve tamiriyle, abajur yapımıyla uğraşan Mecit Karaüzüm, şu anda Adana’da bu işi yapan son kişi. 40 senden fazla bir süredir avize yapan ve tamamen el işçiliği olan göz alıcı avizeleri ortaya çıkaran Karaüzüm, “Nereden baksan 40 senedir bu işi yapıyorum. Çocukluğumdan beri avize tamiri ve imalatıyla uğraşıyorum. Aynı zamanda abajur da yapıyorum. Buradaki abajurlar hep benim elimden geçer, kendim yaparım. Her birini yaparken ayrı ayrı zevk alırım. Onlar benim çocuklarım gibiler. Bu meslek normalde benim abimin mesleği. Ben onun yanında başladım ve yanında da bu günlere kadar devam ettim. Abim beş sene önce vefat edince buraya bakmak bana kaldı” diye belirtti.
Bir avizeye baktığınızda yapımının kolay gibi göründüğünü ama bir avize çıkarmanın büyük bir mesele olduğunu söyleyen Karaüzüm, “Çok zor, uğraştırıcı ama bir o kadar da güzel şey bunlarla uğraşmak. Bu avizenin bir telini değiştirmek zaten neredeyse bir saatimizi alıyor” diye de ekledi.
“AVİZELERE BURADA ÇOCUK GİBİ BAKIYORUZ”
Karaüzüm, “Bunları yaparken çok titiz olmak lazım. Ölçüsünü doğru almak lazım. Yani bir avizeyi yaptığın zaman eğer olmadıysa söküp söküp takmak lazım. Bunları dizmek bir denge işi. Ayrıyeten tamirde de aynı şekilde tellerini değiştiririz, güzelce temizleriz ve yepyeni gibi olur. Çünkü avizeler kala kala simsiyah oluyor ve onlara bakmamız şart. Avizelere burada çocuk gibi bakıyoruz. Bunlar çok değerli ve asla ölmeyecek, tarihi şeyler” dedi ve konuşmasının devamında şunları söyledi:
“Taşları İstanbul’dan getirtiyoruz ve onlardan adeta bir sanat çıkartıyoruz. Bir tane avizeyi yapmak neredeyse iki saatimizi alıyor. Ben buraya gelip sabahtan masama oturuyorum ve ince ince düşünüp her şeyini ayarlayıp bunları ortaya çıkarıyorum. Abim de öldükten sonra ben burada tek başıma çalışmaya başladım. Her şeyi kendim yapıyorum. Ayrıyeten cami avizesi de yapıyoruz biz burada. En uğraştırıcısı ve uzun süreni o oluyor. Neredeyse tamamlamak bir ayımızı alıyor. Ona ayrıca bir incelik göstermek gerekiyor. Tek başıma bunu elime alıyorum tek tek tellerini ayarlıyorum temizliyorum ve yapıyorum. Bu tamamen emek işi. Sevmeyen, ilgilenmeyen birinin de bu işi yapması çok zor.”
“BİZ TAŞLARI ALIRKEN TANEYLE ALIYORUZ”
Kendi aklından tasarlayıp yaptığı avizelerin dışında sipariş de aldığını ve isteğe göre de avize yaptığını sözlerine ekleyen Karaüzüm, “Biz taşları alırken taneyle alıyoruz. Tanesinin fiyatı da boyuna göre değişiyor. 5-10-15 TL civarlarında oluyor genelde. Eskiden 10 Kuruş’a aldığım taşları bu sene maalesef bu fiyatlardan almaya başladım” dedi.
“AVİZE KESİNLİKLE YAŞATILMASI GEREKEN BİR TARİH”
“Müşterilerimiz o kadar da fazla değil. Özellikle yurt dışından ithal olarak getirilen Çin malı avizeler, abajurlardan sonra bu tarihi yansıtan ürünlere talep maalesef azaldı” diye yakınan Karaüzüm, konuşmasını şu sözlerle noktaladı:
“Adana’da şu an bu işi benden başka yapan yok. Adana’da tekiz. Biz de işimizi severek yapıyoruz. Ama bizden sonra Adana’da bunu yapan kalır mı, burası benden sonra da devam eder mi? Bilemiyorum. Avize kesinlikle yaşatılması gereken bir tarih. Bu nereden bakarsan bak bir sanat. Herkes gelip oturup bunu yapamaz. Tek başıma olmama rağmen ben hiç zorlanmıyorum. Bana çok neşeli ve kolay geliyor bunları yapması, bunlarla uğraşması. Bugün mesela sabahtan beri 5 tane avize yaptım. Sevmesen bu kadar işi nasıl yapacaksın ki?”
