1 Mayıs günü ne oldu? Emek ve Dayanışma Günü tarihçesi

1 Mayıs İşçi Bayramı, işçilerin günlük çalışma süresinin düşürülmesi için verdiği mücadeleden doğmuştur. Dünya genelinde bir asırdan fazladır emek ve işçi bayramı olarak kutlanmaktadır. Osmanlı'da 1 Mayıs ilk kez 1911'de Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçilerince kutlandı, ardından 1912 yılında İstanbul'da kutlamalar gerçekleşti. İşçi Bayramı, emeğin değerini vurgulayarak işçilerin hakları ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi için bir çağrı niteliğindedir.

1 Mayıs günü ne oldu?

1880’li yıllarda, işçilerin çalışma koşulları oldukça kötüydü. Çocuk işçiliği yaygındı ve iş günleri 14-15 saate kadar uzuyordu. Bu dönemde işverenlerin hızla büyümesine rağmen, işçilerin temel hakları tanınmıyordu. İşte bu zor şartlar altında, 1881'de kurulan Örgütlü Meslek ve Emek Birlikleri Federasyonu, "8 saatlik iş günü" mücadelesini ülke geneline yaymaya başladı.

ABD'nin Chicago kentinde 1886 yılında yaşanan olaylar, 1 Mayıs'ın tarihinde önemli bir dönemeç oluşturur. 40 bin tekstil işçisinin grevi, şiddetle bastırıldı ve birçok işçi yaşamını yitirdi. Ancak bu saldırılar işçi sınıfının mücadelesini körükledi. ABD ve Kanada'da sendikaların öncülüğünde 1 Mayıs 1886’da yaklaşık 350 bin işçi greve çıktı.

Bu mücadele, işverenlerin karşı tepkisini çekti ve Chicago'da grev kırmak için saldırılar düzenlendi. İşverenler, sokak çeteleriyle işbirliği yaparak işçilere saldırdı. Ancak işçilerin topyekün isyanı durmadı.

Türkiye'de 1 Mayıs ilk kez ne zaman kutlandı?

1 Mayıs, Türkiye'de de önemli bir tarihe sahiptir. İlk kez Osmanlı döneminde 1905 yılında İzmir'de kutlanmaya başladı. Ancak uzun yıllar boyunca yasaklarla karşılaştı. 1 Mayıs'ın resmi olarak kutlanması ise 1923 yılında gerçekleşti.

Türkiye'de de 1 Mayıs coşkulu kutlamalara sahne oldu, ancak zaman zaman yasaklarla karşılaştı. 1977'de Taksim Meydanı'nda düzenlenen 1 Mayıs programında yaşanan saldırıda 37 kişi yaşamını yitirdi. Bu olayın ardından, 12 Eylül askeri darbesiyle birlikte 1 Mayıs bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlanması yasaklandı.

Ancak 1 Mayıs, yıllar sonra 2009'da "Emek ve Dayanışma Günü" adıyla tekrar resmi tatil ilan edilerek, coşkuyla kutlanmaya başlandı.

1 Mayıs, işçi sınıfının mücadelesinin bir simgesidir ve dünya genelinde emek ve dayanışma günü olarak kutlanmaktadır.