ABD ve AB, çip üstünlüğü için Çin ile küresel hesaplaşmaya girişti

ABD ve Avrupa Birliği (AB), yeni nesil yarı iletkenlerin geliştirilmesi için yaklaşık 81 milyar dolar harcayarak Çin ile küresel bir hesaplaşmaya girişti. Bu yatırım, Intel Corp. ve Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. gibi şirketlerin daha güçlü mikroişlemciler üretmesi için dünya çapında hükümetler tarafından ayrılan 380 milyar dolara yakın kaynağın ilk dalgası.

Bu artış, Washington liderliğindeki Pekin ile en son teknoloji konusundaki rekabeti, küresel ekonominin geleceğini şekillendirecek kritik bir dönüm noktasına taşıdı. RAND Corp.'un kıdemli Çin ve stratejik teknoloji danışmanı Jimmy Goodrich, "Çin ile teknoloji rekabeti açısından, özellikle de yarı iletkenler konusunda Rubicon'u geçtiğimize şüphe yok. Her iki taraf da bunu temelde en önemli stratejik ulusal hedeflerinden biri haline getirdi" dedi.

ABD'de yatırım planları kritik bir noktaya ulaştı. Yetkililer, geçtiğimiz ay Amerika'nın en büyük bilgisayar bellek çipi üreticisi Micron Technology Inc. için 6.1 milyar dolarlık hibeyi açıkladı. Bu, Intel, TSMC ve Samsung Electronics Co. gibi şirketlere verilen 33 milyar dolara yaklaşan taahhütleri tamamlayan, ABD'deki gelişmiş bir çip üretim tesisi için milyarlarca dolarlık son hibe oldu.

Başkan Joe Biden, 2022 Çipler ve Bilim Yasası'nı imzalayarak bu finansman musluğunu açtı. Yasa, çip üreticileri için toplam 39 milyar dolar hibe, 75 milyar dolar değerinde kredi ve garantiler ile %25'e varan vergi kredileri vaat ediyor. Biden, bu hamleyle özellikle öncü çipler olmak üzere yerli yarı iletken üretimini canlandırmayı ve Kasım ayında yeniden seçilmeyi hak ettiğine seçmenleri ikna etmeye yardımcı olacak yeni fabrika istihdamı sağlamayı amaçlıyor.

Harcama çılgınlığı, ABD ile Avrupa ve Asya'daki müttefikleri arasındaki rekabeti de körüklüyor. Hepsi de yapay zeka ve kuantum bilişim alanındaki gelişmelere güç veren cihazlara yönelik artan talebin bir parçasının peşinde koşuyor.

Avrupa Birliği, yerel üretim kapasitesini arttırmak için 46.3 milyar dolarlık kendi planını oluşturdu. Avrupa Komisyonu, sektördeki kamu ve özel yatırımların, çoğunlukla büyük üretim tesislerine destek olmak üzere toplam 108 milyar dolardan fazla olacağını tahmin ediyor. Avrupa'nın en büyük iki projesi Almanya'da: Magdeburg'da planlanan yaklaşık 36 milyar dolarlık ve Dresden'de 20 milyar dolarlık tesisler. Uzmanlar, bloğun yatırımlarının 2030 yılına kadar dünyadaki yarı iletkenlerin %20'sini üretme hedefine ulaşmak için yeterli olmayacağı konusunda uyarıyor.

Bu yatırımlar, küresel çip endüstrisinde yeni bir jeopolitik düzenin doğuşuna işaret ediyor. ABD ve AB, Çin'in teknolojik hakimiyetine karşı koymaya çalışırken, aynı zamanda kendi ekonomilerinin rekabet gücünü korumayı da amaçlıyor. Bu rekabetin kimin kazanacağı ve bunun küresel ekonomi üzerinde nasıl bir etkisi olacağı ise henüz belli değil.