Yeşil deniz kaplumbağalarından sevindirici haber

Dünya Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) tehlike altındaki türlerle ilgili güncel değerlendirme sonuçlarına göre, Yeşil deniz kaplumbağasının Akdeniz Alt Popülasyonu "Kritik tehlikede" statüsünden "Tehdide yakın" statüsüne alındı.

Milyonlarca yıl dünya denizlerinde yaşayan ve tarih boyunca birçok kültürde uzun yaşam, üretkenlik, dayanıklılık ve kötülüklerden korunmanın sembolü olan Dermochelys coriacea, Eretmochelys imbricata, Lepidochelys kempii, Lepidochelys olivacea, Chelonia mydas, Caretta caretta, Natator depressus türü deniz kaplumbağaları, insan faaliyetleri sebebiyle tehlike altında bulunuyor.

Yaşamlarının büyük bir bölümünü kıtalararası denizlerde geçiren bu türlerden Yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas) ve İribaş deniz kaplumbağası (Caretta caretta) Akdeniz Havzası’nda yuvalanıyor.

Ergin dişi deniz kaplumbağaları, yuvalamak için kumsala çıktıkları her seferde ortalama 100-150 yumurta bırakıyor. Kumsaldaki yengeç, çakal, deniz kuşları gibi sayısız avcının besin kaynakları arasında yer alması sebebiyle bırakılan her 1000 yumurtadan çıkan yavrulardan ancak bir veya ikisi erişkinliğe ulaşabiliyor.

Birçok tehditle karşı karşıya kalan deniz kaplumbağası türlerinin sağlıklı olarak yaşamını sürdürebilmesi için, yuvalama kumsalları ve kışlama alanları başta olmak üzere yaşam alanlarındaki insan kaynaklı tehlikelerin en aza indirgenmesi gerekiyor.

Dünya Doğayı Koruma Birliği'nin tehlike altındaki türlerle ilgili 2023 sonu güncel değerlendirme sonuçlarına göre Yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas) Akdeniz Alt popülasyonunun "Kritik tehlikede (CR)” statüsünden, "Tehdide yakın (NT)” statüsüne alınması ise sevindiriyor.

Bu değerlendirme sonuçlarına göre, Türkiye’de uzun yıllardır koruma çalışmaları sürdürülen Hatay Samandağ,  Mersin Kazanlı, Alata ve Davultepe kumsallarında yuva sayılarında artış kaydedilirken, Adana Akyatan kumsalında yuva sayısı stabil, Yumurtalık - Sugözü’nde azalma belirlendiği ifade ediliyor.

WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) tarafından yapılan değerlendirmede ise gelişmelerin umut verici olduğu ancak, Akdeniz’de bu türün yaşam alanlarının kaybı göz önüne alınarak koruma çalışmalarının hız kesmeden devam etmesi gerektiği belirtildi.

Yaz tatili yaklaşırken Akdeniz'de yer alan yuvalama kumsallarında deniz kaplumbağalarını rahatsız eden davranışlarda bulunan kişilerin uyarılması gerektiğine dikkati çeken WWF-Türkiye, şu önerilerde bulundu:

"Denizden itibaren 35 metrelik alan içinde şemsiye dikmeyin. Kumsalda şezlong kullanmayın. Kumsala gece eşya bırakmayın. Kumsaldan görünen ışıklarınızı perdeleyin. Kumsalda gece ışıkla dolaşmayın. 1 millik sahil şeridi içinde teknelerle 5 mil/saat üzerinde hız yapmayın. Yavru deniz kaplumbağalarını elinize almayın. Denizden itibaren 35 metrelik alanın içinde kumsalı kazmayın. Kumsala motorlu taşıtlarla girmeyin. Kumsalda ateş yakmayın. Kumsala ve denize çöp atmayın. Evcil hayvanlarınızı kumsalda serbest bırakmayın ve yuvalama kumsallarında 1 Haziran – 15 Eylül tarihleri arasında konser, festival, etkinlik düzenlemeyin."