Japon uydusu: Tokyo, iniş aracıyla bağlantısını kaybetti

SERHAT AKARSU– Özel Haber

ADANA (İLKHABER) –  Japonya merkezli özel bir uzay şirketi olan iSpace, bu sabah Ay'a iniş yapan ilk özel görev olmaya çalışırken Hakuto-R uzay aracıyla teması kaybetti. iSpace CEO'su ve kurucusu Takeshi Hakamada bir canlı yayın sırasında yaptığı açıklamada "Ay yüzeyine inişi tamamlayamadığımızı varsaymak zorundayız" dedi. "Mühendislerimiz durumu araştırmaya devam edecek ve araştırmayı bitirdiğimizde sizi daha fazla bilgi ile güncelleyeceğiz."

Hakuto-R geçtiğimiz Kasım ayında bir SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatılmıştı. Geçen ay Ay yörüngesine girmek için birkaç yörünge ayarlaması ve Dünya, Ay ve Güneş'in yerçekimini kullanmadan önce Ay'ın yanından geçerek uzun ama verimli bir rota izledi. 13 Nisan'da birkaç son ayarlamanın ardından Ay yüzeyinin 100 kilometre üzerinde dairesel bir yörüngeye kilitlendi.

İniş denemesinin başlarında uzay aracı Ay'ın arkasına daldı ve iletişimi imkânsız hale getirdi. Ay ufkuna yaklaşıp inişe başladığında ekip yeniden temas kurdu. Canlı yayın sırasında iSpace inişin bir simülasyonunu gösterdi. Yüzeye iniş bir yavaşlama yanığı ve bir dizi tutum ayarlamasıyla başladı, uzay aracının yörüngesini yüzeye doğru büktü ve yönünü çevirdi.

Ancak Atlas Krateri'ndeki iniş alanına yaklaştığında ekip tüm iletişimi kaybetti. Hakamada, daha önce iletişim halinde oldukları için, bunun nedeninin yüzeye sert bir iniş olduğunu tahmin ettiklerini söyledi. Hakuto-R özel bir şirket tarafından Ay'a yapılan ikinci iniş denemesiydi. SpaceIL'in Beresheet iniş aracı 2019'da ana motoru arızalandığında düşmüştü.

iSpace ekibinin yüz ifadesi her şeyi anlatıyordu. Bu son derece hayal kırıklığı yaratan bir sonuçtu. Ancak Hakamada, son anlarına kadar uzay aracıyla temas halinde oldukları için gelecekteki görevlere uygulanabilecek değerli veriler toplayabildiklerini söyledi. iSpace, on görev kilometre taşından sekizine ulaşarak Ay'a gitme ve istikrarlı bir yörüngeye girme becerisini gösterdi. SpaceX'in Starship ve Relativity Space'in Terran 1 roketlerinin yakın zamanda gerçekleştirdiği açılış fırlatmalarının da gösterdiği gibi, yeni uzay sistemlerinin geliştirilmesi risk ve çoğu zaman başarısızlık içermektedir.

"Devam edeceğiz. Arayışımızdan asla vazgeçmeyeceğiz" dedi Hakamada.

Şirketin şimdiden 2024 için ikinci bir görevi var. Eğer bu iniş aracı Hakuto-R'nin başarısız olduğu yerde başarılı olursa, ekip Ay'a seyahat sıklığını arttırmayı planlıyor. İşletme, bilimsel ve hükümet yüklerini taşıyacak ve işletecek ve daha uzun vadede ay kaynaklarını geliştirmeyi ve satmayı umuyorlar. Geçen yılın sonlarında Japonya, gelecekteki bu tür işlemler için bir test örneği olarak NASA'ya ay tozu satması için iSpace'e bir lisans verdi.

Japonya'nın Uzay Politikasından Sorumlu Devlet Bakanı Sanae Takaichi geçen yıl düzenlediği bir basın toplantısında "iSpace planına uygun olarak Ay kaynaklarının mülkiyetini NASA'ya devrederse, bu dünyada özel bir operatör tarafından Ay'daki uzay kaynaklarının ticari işlemlerinin ilk örneği olacak" dedi. "Bu, özel operatörler tarafından ticari uzay araştırmalarının başlatılması yönünde çığır açan bir ilk adım olacaktır."

iSpace, alçak Dünya yörüngesinde ve ötesinde çalışan yeni bir uzay şirketi dalgasından sadece biri. SpaceX'in yeniden kullanılabilir Falcon 9 roketleri uzaya gitmenin maliyetini çoktan düşürdü ve şirket Starship roketiyle bir sıçrama daha yapmayı umuyor. SpaceX ve diğerleri yörüngede Dünya gözlem ve telekomünikasyon ağları da dahil olmak üzere altyapı inşa ediyor. Bu arada NASA, ISS'nin yerini alabilecek ticari uzay istasyonları geliştirmek için özel şirketlerle ortaklık kuruyor ve Artemis astronotlarını Ay'a indirebileceği umuduyla SpaceX'in Starship'ini finanse ediyor.

Eğer her şey planlandığı gibi giderse, iSpace'in bugünkü Ay'a iniş denemesi son olmayacak. Ve şansları varsa, bu süreçte öğrendikleri bir dahaki sefere başarı şanslarını arttıracaktır.