4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında Sivas'ta toplanan Sivas Kongresi, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır. İşgal altında bulunan ülkenin bağımsızlığı için atılan adımların en önemlilerinden biri olan kongrede alınan kararlar, Türk milletinin geleceğini şekillendirmiştir.
Sivas Kongresi, 4 Eylül 1919'da, dönemin Erkek Lisesi'nde toplandı ve Milli Mücadele’nin önemli dönüm noktalarından biri olarak tarihe geçti. Amasya Genelgesi ile kongre toplanması planlanan illerden biri olan Sivas'ta, Mustafa Kemal Paşa'nın liderliğinde yapılan kongrede, yaklaşık 41 delegenin katılımıyla ulusal bir nitelik kazandı. Kongre, işgal kuvvetlerinin baskı ve engellemelerine rağmen başarıyla gerçekleştirildi ve 8 gün sürdü.
SİVAS KONGRESİ KARARLARI Sivas Kongresi, Erzurum Kongresi'nde alınan kararları teyit etti ve şu önemli kararlar alındı: Milli sınırlar içinde vatanın bölünmez bir bütün olduğu ve her türlü yabancı işgal ve müdahaleye karşı milletin topyekûn savunma yapacağı belirtildi. İstanbul Hükümeti’nin harici baskılar karşısında memleketin herhangi bir parçasını terk etmesi durumunda, vatanın bağımsızlığı ve bütünlüğünü sağlamak için gerekli tedbirlerin alınacağı ifade edildi. Kuvayımilliye'yi tek kuvvet olarak tanıma ve milli iradeyi hakim kılma esası benimsendi. Manda ve himaye kabul edilmedi. Milli iradeyi temsil etmek üzere Meclis-i Mebusan’ın derhal toplanması gerektiği vurgulandı. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında milli vicdandan doğan cemiyetlerin genel bir teşkilat olarak birleştirilmesi ve alınan kararları yürütmek için Temsil Heyeti’nin seçilmesi kararlaştırıldı. MANDA TARTIŞMALARI VE MUSTAFA KEMAL PAŞA'NIN YANITI12 Eylül 1919'da gerçekleştirilen halka açık toplantıda, Tıbbıyeli Hikmet adlı genç bir subay, kongrede manda tartışmalarının yaşandığını belirterek manda fikrini şiddetle reddettiklerini ifade etti. Mustafa Kemal Paşa, bu sözler karşısında gençliği övdü ve manda fikrini kesin olarak reddettiklerini duyurdu. "Ya istiklal, ya ölüm" parolasıyla milli mücadeleye olan bağlılığını vurguladı.
KONGRE SONRASI GELİŞMELERSivas Kongresi'nin ardından, 14 Eylül 1919'dan itibaren 'İrade-i Milliye Gazetesi' yayın hayatına başladı. Bu gazete, milli mücadeleye destek sağlamak ve yapılan çalışmaları halka duyurmak amacıyla çıkarıldı. Ayrıca, kongre sürecinde alınan kararlar doğrultusunda, Ankara'da Milli Mebusan'ın açılmasıyla Kurtuluş Savaşı yürütüldü ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulmasının önü açıldı.