Esnaf artık konum paylaşımı için izin almak zorunda mı? Yeni düzenlemeyle, harita üzerinden adres tarifi yapan işletmeler, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan izin almak için yıllık bin 750 TL ile 1 milyon 750 bin TL arasında ödeme yapacak. Peki, izin almazlarsa ne olacak? İzinsiz paylaşım yapan işletmelere, izin bedelinin iki katı kadar ceza kesilecek. Konum paylaşımı yapan yaklaşık 6 milyon işletme, yıllık 30 milyar TL gelir bekliyor. Dünyada örneği olmayan bu düzenleme, yerli işletmeleri zor durumda bırakacak mı? İşte detaylar...
Yeni düzenleme ile esnafların konum paylaşımı yapabilmek için izin alıp bedel ödemesi mi gerekecek? Harita üzerinden adres paylaşımı yapan işletmeler, artık her yıl bin 750 TL ile 1 milyon 750 bin TL arasında değişen ücretleri ödeyerek, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan izin almak zorunda kalacak. Peki, izinsiz paylaşım yapanlara ne gibi yaptırımlar uygulanacak? İzinsiz paylaşım yapanlara, izin bedelinin iki katı kadar para cezası kesilecek. Bu düzenleme, yaklaşık 6 milyon işletme için yıllık 30 milyar TL gelir beklentisi oluşturuyor. Dünyada örneği bulunmayan bu sistem, yerli işletmelerle yabancı firmalar arasında haksız rekabet yaratabilir mi? Konum paylaşımını düzenleyen bu yeni yasa ile ilgili merak edilen tüm detaylar gündeme bomba gibi düşerken, kanun değişikliğinin ne gibi sonuçlar doğuracağı da tartışılmaya başlandı.
Türkiye'de konum paylaşımı ile ilgili yapılacak düzenlemeler, hem esnafları hem de dijital hizmet sağlayıcıları etkileyebilir. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile ilgili yeni yasa teklifine göre, haritalı adres bilgisi ve konum paylaşımı yapan işletmeler, artık Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan izin almak zorunda olacak. İzin almak için ise esnaflar yıllık 1.750 TL ile 1.750.000 TL arasında ücret ödeyecek. Ayrıca, izinsiz paylaşım yapanlar, izin bedelinin iki katı kadar para cezası ödeyecek. Yasa teklifinin yasalaşması halinde, Türkiye'de bu tür coğrafi veri paylaşımına dair uygulamalar dünya çapında bir ilk olacak.
Yeni düzenlemeye göre, coğrafi verilerin toplanması ve paylaşılabilmesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan izin alınması gerekecek. Bu izin için ödeme yapılması şartı da getirilmiş durumda. Coğrafi verilerin paylaşılmasıyla ilgili izin bedelleri, işletmenin büyüklüğüne ve gelir durumuna göre değişecek. Örneğin, küçük işletmeler yıllık 1.750 TL ödeme yaparken, büyük ölçekli işletmelerin bu bedel 1 milyon 750 bin TL'ye kadar çıkabilecek. Ayrıca, izinsiz paylaşım yapanlara ağır cezalar uygulanacak. İzinsiz paylaşımdan dolayı ceza ödeyen bir işletme, izni almak zorunda olmaktan kurtulamayacak.
Yerli firmalar, bu düzenlemenin büyük yabancı teknoloji devleriyle rekabet konusunda sorun yaratacağına dikkat çekiyor. Google, Apple, Yandex gibi yabancı firmaların da aynı izin bedelini ödeyecek olmaları, yerli firmalar için haksız rekabete yol açabilir. Özellikle yerli işletmelerin daha sıkı denetimlere tabi olacağı, yabancı firmalar içinse denetimlerin daha gevşek olacağına dair endişeler dile getiriliyor. Bu durum, yerli girişimciler arasında büyük bir huzursuzluğa yol açabilir.
Tüketiciler ve işletmeler ne bekliyor?Düzenleme, dijital hizmet sağlayıcıları ve harita verisi üreten yerli firmaların veri toplama ve paylaşım süreçlerinin daha sistematik bir şekilde denetlenmesini hedefliyor. Ancak bu süreçte, yerli şirketlerin daha ağır yükümlülükler altına girmesi, yabancı şirketlerin rekabet avantajı elde etmesi riskiyle karşı karşıya bırakıyor.
Bu yeni düzenlemeden doğalgaz dağıtım lisansı olan şirketler muaf tutulacak. Ayrıca, İdari Para Cezaları ve başvuru sürecinin ayrıntıları da belirtilmiş durumda. Bu cezaların uygulanabilmesi için yapılan başvuruların 60 gün içerisinde tamamlanması gerektiği vurgulanıyor.
Bu düzenleme, dünya genelinde ilk kez uygulamaya girecek bir yasa niteliği taşıyor. Birçok ülke harita üreticilerini ve sahada bilgi toplayan şirketleri kayıt altına almakta olsa da, coğrafi veriler için bir lisans bedeli uygulayan ülke henüz bulunmuyor. Eğer bu düzenleme kanunlaşırsa, Türkiye, dünyada bu alanda bir ilk olacak.
Yeni düzenleme ile coğrafi veri paylaşımı konusunda hem esnaflar hem de dijital platformlar büyük bir değişim sürecine girecek. Bu süreçte, ceza sisteminin nasıl işleyeceği ve verilerin daha sistematik bir şekilde denetlenip paylaşılacağı önümüzdeki günlerde netleşecek.