Erzincan İliç’te yaşanan toprak kayması sonrası gündeme gelen siyanür, altın arama ve çöpler altın madenlerinde kullanılan son derece zehirli bir kimyasal madde olarak biliniyor. Türkiye'deki altın arama faaliyetlerinde sıkça kullanılan siyanür, aynı zamanda çevre kirliliği ve sağlık riskleriyle de ilişkilendiriliyor. İşte Siyanür nedir ve ne işe yarıyor? Cevabı haberimizde..
Siyanür, hidrosiyanik asit veya prussik asit olarak da bilinir ve hızlı etki eden bir zehirdir. Siyanür zehirlenmesi, özellikle siyanür içeren maddelerin ağız yoluyla alınmasıyla gerçekleşirken, solunum ve deri temasıyla da zehirlenme meydana gelebilir.
Endüstriyel kullanımda, altın ve gümüş madenciliğinde yaygın olarak kullanılan siyanür, cevher içindeki altın iyonlarını çözerek ayrıştırılmasını sağlar. Ancak, siyanürün aşırı toksik olması ve çevreye zarar verme potansiyeli, endişe kaynağıdır. Siyanürün atık havuzlarında depolanması, çevre krizlerine yol açabilecek sızıntı riskini beraberinde getirir.
Siyanür zehirlenmesi vakalarında belirtiler hızla ortaya çıkar ve ölüm riski yüksektir. Bu nedenle, siyanürle çalışırken dikkatli olunması ve güvenlik önlemlerinin alınması önemlidir.
Siyanürün endüstriyel kullanımı, kimyasal üretim, plastik ve sentetik kauçuk gibi sektörlerde yaygındır. Ancak, bu kullanımın çevresel etkileri ve insan sağlığı üzerindeki risklerinin değerlendirilmesi gerekmektedir.
Siyanürün tanımı ve özellikleri:Tanım: Siyanür, kimyasal sembolü CN olan bir bileşiktir. Karbon ve azot atomlarından oluşur. Siyanür bileşikleri genellikle siyanür tuzları veya hidrosiyanik asit (HCN) gibi formda bulunurlar.
Kimyasal Yapı: Siyanür, karbon atomu ile azot atomunun üçlü bir bağ oluşturduğu C≡N grubunu içerir. Bu grup, siyano grubu olarak da bilinir.
Toksisite: Siyanür, yüksek derecede toksiktir ve insanlar için ölümcül olabilir. Toksisitesi, siyanürün hücrelerde oksijenin kullanımını engelleyerek histotoksik (hücresel) hipoksiye yol açmasından kaynaklanır.
Fiziksel Özellikler: Siyanür, sıcak ve kuru havada son derece uçucu bir maddedir. Kaynama noktası oldukça düşüktür (26°C).
Kullanım Alanları: Endüstride, siyanür genellikle madencilik ve metal işleme gibi alanlarda kullanılır. Özellikle altın ve gümüş madenciliğinde, cevherden altın ve gümüşü ayırmak için siyanür kullanılır.
Çevresel Etkiler: Siyanür, çevreye ve insan sağlığına ciddi zararlar verebilir. Atık havuzlarında depolanan siyanürün sızıntı yapması durumunda çevresel kirliliğe ve canlıların zehirlenmesine neden olabilir.
Güvenlik Önlemleri: Siyanürle çalışırken özel güvenlik önlemleri alınması önemlidir. Siyanürün solunması veya cilt teması ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, uygun koruyucu ekipmanların kullanılması ve işlem sırasında dikkatli olunması gerekmektedir.