Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de yaşlı nüfus hızla yükseliyor. Son rakamlara göre, yaşlı nüfus 8 milyon 722 bin 806 kişiye ulaştı.
Yaşlı nüfus, 65 ve daha yukarı yaştaki bireyler olarak kabul edilmekte olup, 2018'de 7 milyon 186 bin 204 kişi iken, son beş yılda %21,4 artarak 2023 yılında 8 milyon 722 bin 806 kişiye ulaştı. Bu dönemde yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2018'de %8,8 iken, 2023'te ,2'ye yükseldi. 2023 yılında yaşlı nüfusun %44,5'i erkeklerden, %55,5'i ise kadınlardan oluştu.
Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı nüfus oranının 2030'da ,9, 2040'ta ,3, 2060'ta %22,6 ve 2080'de %25,6 olması beklenmektedir. Bu öngörüler, yaşlı nüfusun gelecek yıllarda önemli ölçüde artacağını göstermektedir.
Yaşlı Nüfusun Yaş Gruplarına Göre DağılımıYaşlı nüfus yaş gruplarına göre incelendiğinde, 2018'de %62,2'sinin 65-74 yaş grubunda, %28,6'sının 75-84 yaş grubunda ve %9,2'sinin 85 ve daha yukarı yaş grubunda olduğu görülürken, 2023'te bu dağılım %64,0'ının 65-74 yaş grubunda, %28,1'inin 75-84 yaş grubunda ve %7,9'unun 85 ve daha yukarı yaş grubunda olduğu tespit edildi.
100 Yaş ve Üzeri Yaşlıların SayısıYaşlı nüfusun %0,1'ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2023 yılında 6 bin 609 olarak kaydedildi. Bu durum, uzun yaşam süresine sahip bireylerin sayısının arttığını göstermektedir.
Türkiye'de yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının ,0'ı geçmesi, nüfusun yaşlanma sürecinin belirginleştiğini göstermektedir. Diğer yaş gruplarına kıyasla yaşlı nüfusun daha hızlı bir artış gösterdiği gözlemlenmektedir.
Küresel yaşlanma süreci olarak adlandırılan "demografik dönüşüm" Türkiye'de de etkisini göstermektedir. Doğurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalma ile birlikte sağlık alanındaki gelişmeler, yaşam standardının yükselmesi ve doğuşta beklenen yaşam süresinin artması nüfusun yaş yapısında değişikliklere yol açmaktadır. Çocuk ve gençlerin oranının azalmasıyla birlikte yaşlı nüfusun oranı artmaktadır. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfus yapısına sahip ülkelerle kıyaslandığında hala genç bir nüfusa sahip olsa da, sayısal olarak önemli bir yaşlı nüfusa ev sahipliği yapmaktadır.
Ortanca yaş, nüfusun en gençten en yaşlıya doğru sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır ve nüfusun yaşlanmasıyla ilgili önemli bir gösterge olarak kabul edilir. 2018'de 32,0 olan Türkiye nüfusunun ortanca yaşı, 2023'te 34,0'a yükseldi. Erkeklerde ortanca yaş 33,2 iken, kadınlarda ise 34,7 olarak gerçekleşti.
Nüfus Projeksiyonlarına Göre DeğişimNüfus projeksiyonlarına göre, Türkiye'nin ortanca yaşı 2030'da 35,6, 2040'ta 38,5, 2060'ta 42,3 ve 2080'de 45,0 olarak öngörülmektedir. Bu öngörüler, Türkiye'nin yaş yapısının gelecek yıllarda daha da yaşlanacağını göstermektedir.
Yaşlı Nüfus Oranının İl Bazında DağılımıTürkiye'de yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il, 2023 yılında %20,0 ile Sinop olarak belirlendi. Sinop'u ,5 ile Kastamonu ve ,3 ile Giresun takip etti. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise %3,5 ile Şırnak olarak kaydedildi. Şırnak'ı %4,0 ile Hakkari ve %4,2 ile Şanlıurfa izledi. Bu veriler, Türkiye'nin farklı bölgelerinde yaşlı nüfusun dağılımını göstermektedir.
Türkiye, yaşlı nüfus oranına göre yapılan sıralamada 184 ülke arasında 67. sırada yer aldı. Bu sıralama, Türkiye'nin yaşlı nüfus oranının dünya genelindeki konumunu belirlemektedir.
Birleşmiş Milletler tarafından yapılan dünya nüfus tahminlerine göre, 2023 yılı için dünya nüfusunun 8 milyar 45 milyon 311 bin 448 kişi olduğu ve yaşlı nüfusunun ise 807 milyon 790 bin 294 kişi olduğu tahmin edildi. Bu tahminlere göre dünya nüfusunun ,0'unu yaşlı nüfus oluşturdu.
En Yüksek Yaşlı Nüfus Oranına Sahip ÜlkelerEn yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla %30,1 ile Japonya, %24,5 ile İtalya ve %23,6 ile Finlandiya oldu. Bu ülkeler, yaşlı nüfusun oranı açısından dünya genelinde öne çıkan ülkeler arasındadır.
Türkiye'de, 2020-2022 dönemi Hayat Tabloları verilerine göre, doğuşta beklenen yaşam süresi genel olarak 77,5 yıl olarak belirlendi. Erkekler için bu süre 74,8 yıl iken, kadınlar için 80,3 yıl olarak hesaplandı. Kadınlar genel olarak erkeklerden ortalama 5,5 yıl daha uzun yaşamaktadır.
65 yaşına ulaşan bir kişinin kalan yaşam süresi ise ortalama 17,1 yıl olarak belirlendi. Bu süre erkekler için 15,3 yıl iken, kadınlar için 18,8 yıl olarak hesaplandı. Dolayısıyla, 65 yaşına ulaşan kadınların erkeklere kıyasla ortalama 3,5 yıl daha uzun yaşaması beklenmektedir.
Beklenen Yaşam Süresi ArtışıBeklenen yaşam süresi, 75 yaşında 10,3 yıl iken, 85 yaşında 5,5 yıl olarak tahmin edilmiştir. Bu veriler, yaşlılık döneminde yaşam süresinin azaldığını göstermektedir.
Her 4 Haneden 1'inde Yaşlı Fert BulunuyorTürkiye'de, 2023 yılında toplam 26 milyon 309 bin 332 haneden 6 milyon 458 bin 465'inde en az bir yaşlı fert bulunduğu tespit edildi. Bu da demektir ki, hanelerin %24,5'inde en az bir yaşlı fert yaşıyor. Bu veri, Türkiye'deki yaşlı nüfusun ev yaşamına önemli bir katkı sağladığını göstermektedir.
Türkiye'de Tek Başına Yaşayan Yaşlıların Sayısı2023 yılında, en az bir yaşlı fert bulunan 6 milyon 458 bin 465 hanenin 1 milyon 669 bin 270'ini tek başına yaşayan yaşlı fertler oluşturdu. Bu hanelerin %74,4'ü yaşlı kadınlar, %25,6'sı ise yaşlı erkekler tarafından temsil edildi. Bu veriler, Türkiye'deki yaşlı nüfusunun birçoğunun tek başına yaşamakta olduğunu ve kadınların bu durumda daha fazla olduğunu göstermektedir.
Tek Kişilik Yaşlı Hanehalkı Oranının İl Bazında Dağılımı2023 yılında, en az bir yaşlı fert bulunan haneler içinde tek kişilik yaşlı hanehalkı oranının en yüksek olduğu il %34,4 ile Balıkesir olarak belirlendi. Balıkesir'i %34,3 ile Burdur ve %34,0 ile Çanakkale takip etti. Bu oranın en düşük olduğu il ise %7,8 ile Hakkari olarak kaydedildi. Hakkari'yi ,5 ile Batman ve ,9 ile Van izledi. Bu veriler, farklı illerde yaşlı fertlerin tek başına yaşama durumunun farklılık gösterdiğini göstermektedir.
Okuma Yazma Bilen Yaşlı Nüfus Oranı Arttı2022 yılında Türkiye'de yaşlı nüfus içinde okuma yazma bilenlerin oranı %86,5 olarak kaydedildi. Bu oran, 2018 yılında %81,7 idi, dolayısıyla bu süreçte okuma yazma bilen yaşlı nüfus oranında belirgin bir artış gözlendi. Aynı dönemde, okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı ise ,3'ten ,5'e düştü.
Cinsiyet Bazında Karşılaştırma2022 yılında, okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranı %21,2 iken, yaşlı erkeklerin oranı %3,7 oldu. Bu veriye göre, okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranı yaşlı erkeklerin oranından 5,7 kat daha fazla. Bu durum, okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların sayısının, yaşlı erkeklerin sayısından daha yüksek olduğunu göstermektedir.
Çalışan yaşlı nüfusun 2023 yılında %57,7'si tarım sektöründe yer aldı
İşgücü istatistiklerine göre, istihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2023 yılında yaşlı nüfusun %57,7'sinin tarım, %32,1'inin hizmetler, %7,3'ünün sanayi, %2,8'inin ise inşaat sektöründe yer aldığı görüldü.
Yaşlıların 2022'deki Ölüm Nedenleri2022 yılına ait ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre, yaşlıların ölüm nedenleri incelendiğinde %39,1'i dolaşım sistemi hastalıklarından kaynaklanan nedenlerden dolayı yaşamını yitirdi. İkinci sırada ,5 ile solunum sistemi hastalıkları, üçüncü sırada ise ,7 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler yer aldı.
Cinsiyet Bazında Ölüm NedenleriCinsiyete göre ölüm nedenleri incelendiğinde, iyi huylu ve kötü huylu tümörlerde cinsiyetler arasında en büyük fark gözlendi. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı ,3 iken, yaşlı kadınların oranı %9,0 olarak belirlendi. Bu veri, yaşlı erkeklerin tümörlerden dolayı yaşamını yitirme oranının yaşlı kadınlara kıyasla daha yüksek olduğunu göstermektedir.
İnternet Kullanan Yaşlıların Oranı Arttı
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, 2023 yılında Türkiye'de internet kullanan 65-74 yaş grubundaki bireylerin oranı %40,7'ye yükseldi. Bu oranın 2018'de ,0 olduğu düşünüldüğünde, yaşlı bireyler arasında internet kullanımının önemli ölçüde arttığı görülmektedir.
Cinsiyete Göre İnternet Kullanımı
İnternet kullanan yaşlı bireylerin cinsiyete göre incelenmesi, erkeklerin kadınlardan daha fazla internet kullandığını ortaya koydu. 2023 yılında, internet kullanan yaşlı erkeklerin oranı %49,8 iken, yaşlı kadınların oranı ise %32,7 olarak kaydedildi. Bu veri, erkeklerin internet kullanımında kadınlardan daha fazla olduğunu göstermektedir.