ABD ile Çin arasında tırmanan ticaret gerilimi, dünya piyasalarını adeta sarsıntıya uğrattı. Çin’in ABD mallarına yüzde 34 oranında vergi getirmesiyle başlayan misilleme süreci, ABD Başkanı Donald Trump’ın geri adım atmamasıyla birlikte bir ticaret savaşına dönüştü. Bu gelişmeler, küresel resesyon korkularını körükleyerek finansal piyasalarda büyük bir satış dalgasına neden oldu.
WALL STREET’TE KARA CUMA: ENDEKSLERDE 2020’DEN BU YANA EN SERT KAYIPNew York borsası, ticaret savaşının yarattığı panikle sarsıldı. Dow Jones Sanayi Endeksi, Cuma günü 2.231 puan (%5,5) düşerek 38.314,86 puana geriledi.
Bu düşüş, Haziran 2020’deki Covid-19 çöküşünden beri en sert günlük kayıp olarak kayıtlara geçti. S&P 500, %5,97 düşerek 5.074,08 puana gerilerken, haftalık bazda %9 değer kaybetti.
Nasdaq Bileşik Endeksi %5,8 düşüşle 15.587,79 puana indi ve Aralık’taki zirvesinden %22 gerileyerek resmen ayı piyasasına girdi. S&P 500’de işlem gören sadece 14 hisse günü artıda kapatırken, Russell 2000 son bir yılın en düşük seviyesine düştü.
ÇİN MİSİLLEMEDE SERTLEŞTİ: YATIRIMCI GÜVENİNİ KAYBETTİÇin Ticaret Bakanlığı, Cuma günü ABD’den ithal edilen tüm ürünlere %34 gümrük vergisi uygulanacağını duyurdu. Açıklama, müzakere umutlarını yitiren yatırımcıları hayal kırıklığına uğrattı. Ayrıca Pekin yönetimi, bazı Amerikan firmalarını "güvenilmez kuruluşlar listesi"ne eklerken, DuPont hakkında da antitröst soruşturması başlattı. Bu gelişme şirketin hisselerinde %13’lük düşüşe neden oldu.
TEKNOLOJİ HİSSELERİ ÇÖKÜŞÜN BAŞINI ÇEKTİTicaret savaşına en fazla maruz kalan sektörlerin başında teknoloji geliyor. Apple hisseleri Cuma günü %7, haftalık bazda %13 değer kaybetti.
Nvidia, seans içinde %7 düştü. Tesla, %10 değer kaybıyla endeksin en çok kaybettirenleri arasında yer aldı. Çin'e bağımlı tedarik zincirleri nedeniyle bu şirketler, Pekin’in misillemelerinden en çok etkilenenler oldu.
SANAYİ DEVLERİ DE KAN KAYBETTİ: BOEİNG VE CATERPİLLAR YOKUŞ AŞAĞITicaret savaşı sadece teknoloji şirketlerini değil, Çin’e ihracat yapan sanayi devlerini de vurdu. Boeing hisseleri %9, Caterpillar ise yaklaşık %6 değer kaybetti. Bu iki şirketin düşüşü, Dow Jones üzerindeki baskıyı daha da artırdı.
TAHVİLLERE KAÇIŞ, VIX FIRLADI: PİYASADA KORKU HAKİMPanik havası tahvil piyasasına da yansıdı. 10 yıllık ABD Hazine tahvili getirisi, %4’ün altına gerilerken, yatırımcı güvenli limanlara yöneldi.
Wall Street’in korku endeksi olarak bilinen VIX, 40 seviyesini aşarak son yılların en yüksek seviyesine ulaştı. Trump’ın, “politikalarım asla değişmeyecek” açıklaması, piyasalardaki paniği daha da derinleştirdi.
GELİŞEN PİYASALAR VE EMTİALARDA BÜYÜK YIKIMTicaret savaşının yarattığı şok dalgası sadece Wall Street ile sınırlı kalmadı. iShares MSCI Gelişen Piyasalar ETF’si, Cuma günü %5,56, haftalık bazda ise %7,29 değer kaybetti.
Altın fiyatları %2 geriledi; uzmanlara göre bu düşüş geçici olabilir çünkü fonlar, zararlarını karşılamak için altın satışı yaptı. Petrol fiyatları, üç günde %10’un üzerinde düştü ve bu gerilemenin kalıcı olabileceği değerlendiriliyor. Uzmanlara göre, ticaret savaşının uzaması durumunda küresel resesyon kaçınılmaz olabilir.
UZMANLAR UYARIYOR: BOĞA PİYASASI BİTTİ, RESESYON KAPIDABowersock Capital Partners CEO’su Emily Bowersock Hill, “Boğa piyasası öldü” açıklamasını yaptı. “İdeolojik saplantılarla alınan kararlar piyasaları uçuruma sürüklüyor. Kısa vadede dip görülmüş olabilir ama uzun vadeli büyüme risk altında.”
Freedom Capital Markets baş stratejisti Jay Woods ise, “En büyük korkumuz ticaret savaşının büyümesi ve ABD’nin geri adım atmaması,” diyerek hafta sonuna girilirken yatırımcılardaki paniği özetledi.