Husilerin Kızıldeniz üzerinden Süveyş Kanalı'ndan geçen ticari gemilere yönelik saldırıları, dünya ticaretinde büyük risk oluşturuyor. Kızıldeniz'in önemi göz önüne alındığında, krizin devam etmesi küresel ticaretin tehlikeye girmesine neden olacağı söyleniyor.
Husilerin Kızıldeniz üzerinden Süveyş Kanalı'ndan geçen ticari gemilere saldırılarını sürdürmesi, dünya ticaretini ciddi şekilde tehdit ediyor. Dünya ticaretinin yüzde 96'sının denizyoluyla gerçekleştiği, bunun yüzde 30'dan fazlasının ise Kızıldeniz hattından geçtiği biliniyor. Krizin daha da uzun sürmesi durumunda, küresel ticaretin büyük ölçüde olumsuz etkilenebileceği belirtiliyor.
Drewry Dünya Konteyner Endeksi, 22 Şubat 2024 haftasında 40ft'lik konteyner başına 3 bin 659 dolara yükseldi. Geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 93'lük bir artış görüldü. Kızıldeniz'deki kriz, endeksin en yüksek değerini 23 Ocak haftasında 3 bin 964 dolara çıkardı. Pandemi öncesi 2019'da ise bu rakam ortalama bin 420 dolardı. Saldırıların devam etmesi, maliyetlerin artmasına ve iç piyasada ithal ürün fiyatlarının yükselmesine sebep oldu, özellikle elektronik ve otomotiv ürünlerinde fiyat artışları gözlemleniyor.
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Fatih Şener, Asya'dan Türkiye'ye varışlı her yıl ortalama 600 bin konteynerin geldiğini belirterek, kriz öncesinde konteyner fiyatının ortalama 2 bin-2 bin 500 dolar olduğunu, ancak şu anda 6 bin dolara yükseldiğini ifade etti. Toplamda yaklaşık 3 milyar dolarlık ek maliyet artışının yaşandığını vurgulayan Şener, teslim sürelerinin de 30 gün uzadığını, bu durumun şirketleri stok biriktirmeye zorladığını ve ek maliyetlere neden olduğunu dile getirdi. Şener, her ek maliyetin vatandaşa yansıdığını belirterek, özellikle Asya pazarından girdi ürün veya hammadde alan ve üretim yapan firmaların bu süreçten olumsuz etkilendiğini ifade etti. Avrupa pazarında Asya ürünleriyle rekabet eden ihracatçı firmaların ise avantajlı bir konumda olabileceğini aktardı.
KİMYA SEKTÖRÜNDE KRİTİK HAM MADDE KRİZİ: İHRACATÇILARDA MALİYET YÜKÜ"İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Adil Pelister, küresel çapta yaşanan kriz nedeniyle ürün teslimatlarında yaklaşık bir ay süren gecikmeler yaşandığını açıkladı. Özellikle Uzakdoğu ülkelerinden alınan ürünlerde navlun fiyatlarının 3-4 katına çıktığını belirten Pelister, kontratlı satışlarda fiyat değişikliği yapılamadığı için maliyet yükünün ihracatçılarda kalabileceğini ifade etti.
Hammaddesini Uzakdoğu veya Hindistan'dan ithal eden ve ürünlerini bu bölgelere, Ortadoğu ve Afrika ülkelerine ihraç etmeye çalışan sektörlerin genel olarak olumsuz etkilendiğini vurgulayan Pelister, kimya sektörünün özellikle hammadde açısından yüzde 70 oranında dışa bağımlı olduğunu, plastik ürünlerinde ise bu oranın yüzde 90'a kadar çıktığını dile getirdi. Ayrıca, kimya sektörünün diğer sektörlere de girdi sağladığı için kriz sürecinin diğer 27 sektörün üretim ve ihracatını olumsuz etkileyebileceğini belirtti.
İNGİLTERE'DE İŞLETMELERİN YÜZDE 37'Sİ HUSİLERİN KIZILDENİZ SALDIRILARINDAN ETKİLENDİİngiliz Ticaret Odaları (BCC) tarafından yapılan bir ankete göre, İngiliz işletmelerinin yüzde 37'si, Yemen'deki İran yanlısı Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları nedeniyle oluşan aksaklıklardan etkilendi.
Ankete katılan ihracatçı ve imalatçıların yüzde 55'i, perakendecilerin ve toptancıların yüzde 53'ü aksaklıkları bildirdi. BCC'nin ticaret politikası başkanı William Bain, nakliye sektöründeki zorluklara yanıt verecek yedek kapasitenin bulunduğunu, ancak durumun ne kadar uzun sürerse maliyet baskılarının artmaya başlayabileceğini belirtti.
Anket, 15 Ocak - 9 Şubat tarihleri arasında gerçekleştirildi. Bazı işletmeler konteyner kiralama maliyetlerinin dört katına çıktığını bildirirken, diğerleri üç ila dört haftalık teslimat gecikmeleri, nakit akışı zorlukları ve parça kıtlığı ile karşı karşıya kaldı.