Finlandiya, nükleer yakıt atıklarını yüzyıllar boyunca güvenli bir şekilde depolayacak ilk tesisini kuruyor. Onkalo olarak adlandırılan bu derin yer altı tesisi, nükleer atıkların jeolojik mezarında korunmasını sağlayacak.
Finlandiya, nükleer yakıt atıklarının uzun vadeli depolanması için dünyadaki ilk son gömülme yerini hazırlıyor. "Boşluk" anlamına gelen Fince adıyla Onkalo, nükleer atıkların yüzyıllar boyunca saklanması amacıyla tasarlanan bir tesis olacak.
DEPOLAMA PLANI VE TESİSİN KONUMUOnkalo, kullanılmış nükleer yakıtı su geçirmez bidonlara koyarak Finlandiya’nın güneybatısındaki ormanlık alanda, yer seviyesinden yaklaşık 400 metre derinlikte bir jeolojik mezara gömmeyi planlıyor. Bu projenin 2025’te veya ertesi yıl başlaması öngörülüyor. Yer altı bertaraf tesisinin inşası devam etmekte ve tesisin güvenliği sürekli olarak analiz edilerek sağlanıyor. Onkalo, Olkiluoto adasında bulunan üç nükleer reaktöre yakın bir konumda olup, Helsinki’ye yaklaşık 240 kilometre uzaklıktadır.
RADYOAKTİF ATIK KATEGORİLERİNükleer reaktörlerden elde edilen radyoaktif atıklar üç geniş kategoriye ayrılmaktadır:
Düşük Seviyeli Atıklar: Kağıt, paçavra, alet ve giysiler gibi kısa süre radyoaktif kalan atıklar. Orta Seviyeli Atıklar: Reçineler, kimyasallar ve reaktör bileşenleri gibi biraz daha uzun süre radyoaktif kalan atıklar. Yüksek Seviyeli Atıklar: Yeniden işlenmiş yakıtın radyoaktif maddeleri içeren en yüksek seviyede radyoaktif atıklar. ONKALO’NUN GÜVENLİĞİ VE GELECEKTEKİ PLANLAR NELER?Onkalo’nun sorumlu şirketi, atık bertaraf bidonlarının yeterince uzun süre sıkı ve geçirimsiz kalacak şekilde tasarlandığını belirtiyor. Bu tasarım, nükleer yakıtın radyoaktivitesinin çevreye zarar vermeyecek seviyelere düşmesini sağlamak için önem taşıyor. Onkalo’da depolanacak atıklar, içerdiği yüksek radyoaktivite nedeniyle yüzyıllar boyunca insan ve çevre için tehlikeli olabilir.
Bu yenilikçi yaklaşım, nükleer atıkların güvenli bir şekilde uzun vadeli depolanmasına yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor ve uluslararası enerji yönetimi ve atık bertarafı için bir model oluşturabilir.